Warszawa stawia warunki Berlinowi

Korespondent radia ”Sputnik” Leonid Sigan rozmawiał z politykiem, byłym posłem na Sejm Mariuszem Olszewskim o warunkach, postawionych Berlinowi przez Warszawę, niezbędnych jej zdaniem do umocnienia sojuszu obu krajów.

— Prezydent elekt Andrzej Duda jest w trakcie tworzenia koncepcji swej polityki zagranicznej. Jednymi ze znaczących kierunków są stosunki z Niemcami. Jak wiemy, za rządów Prawa i Sprawiedliwości były one nie najlepsze i do tego przyczynił się premier Jarosław Kaczyński.

Krzysztof Szczerski, typowany obecnie na ministra do spraw polityki zagranicznej w kancelarii Dudy, przedstawił cztery warunki utrzymania dobrej współpracy Niemiec i Polski. Są to: przestrzeganie praw Polaków, polityka wschodnia, zniesienie blokady na budowę baz NATO w Polsce oraz utrzymanie wydobycia polskiego węgla. Proszę Pana o komentarz na ten temat.

— Myślę, że jest to wynik całokształtu kursu, który w tej chwili jest prezentowany przez całość formacji pod nazwą Prawo i Sprawiedliwość. Ta partia od samego początku swojego powstania wyrażała bardzo jednoznaczne deklaracje, z których wynikało, że bliżej jest im do Waszyngtonu niż do Berlina, a co za tym idzie do Brukseli. Ten dystans jest po prostu podtrzymywany i to jest żadna nowość. To jest powrót do polityki, która była wcześniej kontynuowana podczas krótkiej kadencji, kiedy u rządów było PiS.

—  Ale te cztery warunki?

— Jeśli chodzi o warunek pierwszy, to myślę, że wykluczenie Polski z rozmów o tym, co się dzieje w Europie Wschodniej i Środkowej było błędem. Druga sprawa, dotycząca praw Polaków. Myślę, że ta dysproporcja, która była w obopólnych relacjach między Niemcami a Polską powinna być niwelowana, ponieważ jesteśmy we wspólnej Europie i zasada równości funkcjonuje, przynajmniej w tej deklaratywnej części naszej współpracy. Jak wiadomo, mniejszość niemiecka w Polsce ma swoje prawa, ma prawo do szkół, swojej reprezentacji w polskim Sejmie. To jest naprawdę ewenement, że dla mniejszości, która nie przekracza pięcioprocentowego progu wyborczego, podyktowanego ordynacją dla wszystkich partii w Polsce, ten próg jest zniesiony.

Myślę, że polska polityka zagraniczna powinna polegać na tym, aby układać sobie dobre wzajemne relacje, na zasadach wzajemności i w związku z tym oczekujemy od strony niemieckiej, takiego samego traktowania Polaków, mieszkających w Niemczech, których jest również niemało. To jest dobry kierunek. Błędem było ze strony ministrów spraw zagranicznych przez ostatnie osiem lat, że ten warunek nie był podnoszony, a środowiska polskie w Niemczech nie miały wystarczającego wsparcia z strony MSZ.

Kolejna sprawa, to jest kwestia polskiego węgla. Jesteśmy największym producentem węgla w Europie. Nasza gospodarka opiera się na węglu. I to nie jest tylko gospodarka energetyczna. Zacznijmy nareszcie dbać o własne interesy, skoro kraje Europy Zachodniej korzystały z wolności gospodarczych i dopływu kapitału zagranicznego przez 70 lat po zakończeniu II wojny światowej i mogły przebudować spokojnie, bez pośpiechu, bez nakładania jakiś dodatkowych kontrybucji na zakłady przemysłowe swojej gospodarki. W związku z tym, nie może tu być takiej dysproporcji, aby Polska w dwa lata miała dostosować przemysł do standardów, panujących w Europie Zachodniej.

My oczywiście będziemy to robić, bo rozumiemy, że na węglu nie można się zatrzymać, ale to jest kwestia naprawdę kilku lat. Należy przyjąć taką politykę gospodarczą, która będzie służyła rozwojowi polskiej gospodarki, a nie dyktatowi jakiś teoretyków gospodarczych, którzy by chcieli od gospodarki innej niż Polska projektować ułożenie poszczególnych gałęzi przemysłowych w Unii Europejskiej. Dbamy o swoje interesy i tyle.

—  Zostaje nam jeszcze blokada budowy bazy NATO w Polsce?

— Tu należy najpierw wyjaśnić, co oznaczają te bazy? Moje stanowisko jest takie, że jeśli Polska nie będzie miała swojej armii opartej na swoim przemyśle, to tak naprawdę żadne bazy nam w niczym nie pomogą. Oczywiście, Niemcy chcieliby zachować te bazy dla siebie, ponieważ jest to dla nich tylko i wyłącznie zysk gospodarczy. Oprócz tego, ulokowanie tych baz oznacza miejsca pracy dla Niemców. I tyle.

Ja bym akurat nie podnosił tego na poziom stosunków Warszawa-Berlin. Warszawa powinna starać się o to, aby mieć swoją armię, bo coraz częściej w ostatnim okresie mamy wypowiedzi generałów NATO, które wskazują jasno, jeżeli mówimy o piątym artykule układu natowskiego, to ten artykuł mówi, że wszystkie państwa zagrożonemu członkowi NATO przyjdą z pomocą w taki sposób, jaki uznają za adekwatny. Nigdzie nie jest napisane, że to będzie pomoc wojskowa. Może to być pomoc humanitarna, pomoc dyplomatyczna. A więc te sygnały, wysyłane w kierunku Polski świadczą o jednym — jeżeli mamy liczyć na kogoś, powinniśmy liczyć na siebie. Żadne obce bazy w Polsce nie sprawią, że będziemy bezpieczniejsi. Zresztą sprawa tych baz będzie podnoszona jeszcze do listopada. Czyli do zakończenia wyborów w Stanach Zjednoczonych.

— O ile wiadomo odpowiedź Berlina brzmi "partnerstwo niezależnie od tego, kto jest u władzy". Czy należy tę odpowiedź ocenić jako dodatnią, czy też ujemną? Ja bym powiedział wykrętną?

— W tej chwili u sterów rządów niemieckich są osoby, które są bardzo zdeterminowane, żeby utrzymywać pokój w Europie, ponieważ jest to jeszcze pokolenie, które pamięta, czym skończyły się rządy Adolfa Hitlera i koncepcje niemieckie stworzenia siłą w tej części Europy swojego obszaru życia. W związku z tym, ja to odczytuję, że jest wola ze strony niemieckiej ułożenia sobie takich stosunków, które będą przedłużały okres pokoju i prosperity w Europie.

_____

Dziękuję Panu Mariuszowi Olszewskiemu. Doskonale rozumiem mojego rozmówcę. Mam jednak pewne zastrzeżenie. Nie podzielam jego zdania, że wykluczenie Polski z rozmów o tym, co się dzieje w Europie Wschodniej i Środkowej, było błędem. Polska, zdaniem ekspertów, w nich nie uczestniczy wyłącznie dlatego, że jej podejście do kryzysu ukraińskiego jest jednostronne i nieprzejednane i w związku z tym nie służy założeniom, które przyświecają „formatowi normandzkiemu".