Teatr Narodów: nowy sezon w nowym formacie

W ramach otwarcia jubileuszowego, dziesiątego sezonu Teatr Narodów zainaugurował nową platformę. Do odrestaurowanego pałacyku kupca Pika w centrum Moskwy, szczęśliwie ocalałego w pożarze podczas wojny z Napoleonem w 1812 roku, wprowadziła się współczesna sztuka. We wszystkich możliwych formach.

Nawet w korytarzach słychać operowe dźwięki, a instalacje wideo otaczają widza ze wszystkich stron, dając efekt całkowitego zanurzenia się. Teatr Narodów otwiera Nową Przestrzeń.

Program Nowej Przestrzeni składa się z siedmiu bloków: oprócz teatru, sztuki wizualne, performance, muzyka, film, literatura, architektura. Temu miejscu wróży się świetlaną przyszłość – prekursora dzielnicy teatralnej w Moskwie, jak Barbican w Londynie lub Lincoln Center w Nowym Jorku.

Nową Przestrzeń zainaugurowała duża wystawa „Times Square: Teatr Absurdu”. Autorem projektu jest Amerykanka Sherry Dobbin, dyrektor kreatywny i kurator projektów artystycznych Times Square. Ma już na swoim koncie setki udanych akcji na głównym placu Nowego Jorku, który stał się pełnowartościową przestrzenią wystawową. Sherry Dobbin zgromadziła w jednopiętrowym pałacyku w Moskwie prace ponad 150 artystów, wśród których znalazły się słynne Björk i Yoko Ono. Informacje napierają na zwiedzających ze wszystkich stron: pod nogami portrety, na ścianach cztery ekrany, na których cały czas zmieniają się projekcje. Tutaj można być jednocześnie i widzem, i uczestnikiem, a nawet twórcą, nie zapominając jednocześnie, że znajdujemy się w przestrzenia teatralnej.

Blok literacki, jak można się domyślić, poświęcono osobliwościom języka, a dokładniej języków: starożytnych i współczesnych, żywych i martwych, języka migowego, Morse’s i pantomimy. Główny projekt opowie o metodzie teatralnej Grzegorza Jarzyny. Wyreżyserowany przez niego spektakl, „Iwona, księżniczka Burgunda”, będzie jedną z głównych premier Teatru Narodów w tym sezonie. Wykłady, okrągłe stoły, performance, pokazy filmowe, a nawet wystawa plakatu polskiego badają osobliwości języka teatralnego Jarzyny i pracy z dramaturgią autora spektaklu Witolda Gombrowicza.

Nowy klaster kulturalny nie tylko przedstawia sztukę współczesną, ale pokazuje, jak należy pracować z publicznością. M.in. z widownią teatralną.

– To swego rodzaju szkoła widza – mówi dyrektor artystyczny Teatru Narodów Jewgienij Mironow.

„Na przykład wystawialiśmy spektakl Wilsona „Bajki Puszkina”. To geniusz awangardy. Ale nie wszyscy widzowie od razu rozumieją tego reżysera. Jeśli tutaj będą warsztaty, spotkania, dni kultury, powiedzmy, filmy o tym reżyserze, o tym stylu pracy, pomoże to widzowi w przejściu z czasem do głównego budynku i już w oglądaniu profesjonalnym okiem. Takie wykłady odbędą się też przed jeszcze jedną premierą naszego nowego sezonu – spektaklem „Mechaniczna pomarańcza” Anthony’ego Burgessa”.

Powiązania między teatrem a architekturą mogą być niezbyt oczywiste, dlatego ta część Nowej Przestrzeni ma przybliżyć widzom, jak przestrzeń architektoniczna wpływa na nowe formy teatralne i vice versa. Pierwszy w serii imprez jest projekt artystyczny „Ogród Letni w ogniu” artysty Alexandera Shishkin-Hokusai. Podczas jego tworzenia autor wzorował się na słynnym pierwowzorze, tj. petersburskim Ogrodzie Letnim. Niedawno ogród został oddany do użytku po trwających dość długo pracach rewitalizacyjnych. Najważniejszą nowinką było zastąpienie wszystkich rzeźb marmurowych kopiami z polimerbetonu, co wywołało mieszaną reakcję wśród mieszkańców Petersburga. Na znak pamięci o utraconych oryginałach artysta Alexander Shishkin-Hokusai stworzył swój Ogród Letni w piwnicy Nowej Przestrzeni.

Aby zbadać, jak współczesne praktyki teatralne i taneczne wpływają na siebie, Nowa Przestrzeń będzie zapraszać performerów, choreografów i reżyserów z całego świata. W najbliższym czasie zaplanowano przyjazd wybitnego francuskiego choreografa Jérôme’a Bela, który współpracuje z tancerzami amatorami, tworząc nowe formy sztuki plastycznej na pograniczu tańca i teatru.

Wreszcie muzyka. W programie Nowej Przestrzeni położono nacisk na współczesnych kompozytorów. Będzie tu można usłyszeć utwory Helmuta Oehringa, Steve’a Reicha, Iannisa Xenakisa. To nie tylko koncerty, ale też projekty tekstowe i wizualne, które mają pokazać, że muzyka jest jednym z najsilniejszych środków wyrazu w świecie teatru.