Te organizmy przeżyją nas wszystkich

Niesporczaki to najodporniejsze na Ziemi organizmy zdolne dożyć do „końca świata", kiedy Słońce do cna wyczerpie zapasy wodoru, przekształci się w czerwonego giganta i pochłonie planetę Ziemię - piszą brytyjscy uczeni w artykule opublikowanym w czasopiśmie Nature.

„Jeśli nie stworzymy systemu planetarnej obrony, ludzie będą pozostawać gatunkiem z niezwykle wysokim ryzykiem wymarcia. Nawet niewielkie zmiany w warunkach zewnętrznych mogą nas zgubić. Niesporczaki natomiast są praktycznie nienarażone na tego typu zagrożenia. Być może na innych planetach też występują tak żywotne organizmy. Jeżeli na Ziemi żyją niesporczaki, to kto wie, co może zamieszkiwać w kosmicznych głębinach?" — powiedział Alves Batista z Uniwersytetu Oksfordzkiego.

W 2007 roku, w czasie analizy danych zebranych przez rosyjskiego biosatelitę „Foton-M3" uczeni dokonali zadziwiającego odkrycia. Okazało się, że niesporczaki, nieduże bezkręgowce, dalecy krewni raków i owadów, mogą żyć bardzo długi czas w otwartym kosmosie, a nawet rozmnażać się w warunkach pełnej nieważkości oraz braku jedzenia i wody.

Kiedy uczeni zaczęli liczyć i badać geny niesporczaków, spotkała ich niemała niespodzianka: ponad 6,5 tysiąca odcinków DNA spośród 38 tysięcy genów (18%) były „pozapożyczane" od innych organizmów: znaczna część od bakterii ekstremofilnych, choć w genomie niesporczaków obecne są też geny roślin, grzybów i archeonów. Niedawno uczeni odkryli, że komórki niesporczaków zawierają unikatowe białka chroniące je przed śmiertelnymi dozami promieniowania.

Wychodząc od znanych nam już danych o biologii tych niezłomnych organizmów, a także od tego, jakie kosmiczne kataklizmy mogą zagrażać Ziemi, uczeni postanowili ustalić, jakie niebezpieczeństwa z ziemi czy też z kosmosu mogą unicestwić niesporczaki.

Uczeni rozpatrywali trzy podstawowe rodzaje zagrożeń dla życia na Ziemi — upadek dużych asteroidów, wybuchy supernowych i błyski gamma. Jak wynika z obliczeń, żadne z tych niebezpieczeństw nie może pogorszyć warunków życia na Ziemi do tego stopnia, aby wyginęły niesporczaki.

Na przykład aby z Ziemi mogły zniknąć albo wyparować w kosmos oceany, potrzebny jest nadzwyczaj duży asteroid, wielkości Westy, Plutonu czy też inne duże planety, które nigdy nie zbliżają się do Ziemi i mają zerowe szanse, by na nią upaść w ciągu najbliższych 4-4,5 miliardów lat, które przetrwa jeszcze Słońce.

Supernowa musiałaby wybuchnąć w nadzwyczaj bliskiej odległości od Ziemi, w promieniu zaledwie 0,14 lat świetlnych od Układu Słonecznego, aby dokonać pełnej „sterylizacji" planety i pozbawić ją wszystkich zapasów wody i innych podstawowych cegiełek życia. Najbliższa do nas gwiazda Proxima Centauri, leżąca w odległości czterech lat świetlnych od Słońca, nawet nie stanowi dla nas zagrożenia.

Źródła błysków gamma „potrzebnej" mocy musiałyby się znajdować w odległości mniejszej niż 40 lat świetlnych, co też jest niemożliwe, bo w najbliższych okolicach Ziemi nie ma dużych gwiazd, które mogłyby zrodzić podobne kataklizmy.

„Wygląda na to, że niezmiernie trudno zetrzeć życie z oblicza Ziemi czy też innej zamieszkiwanej planety. Historia Marsa pokazuje, że była wokół niego atmosfera zdolna do podtrzymywania ekstremalnych form życia. Organizmy o takiej odporności na promieniowanie i niskie temperatury, podobne do niesporczaków, mogą bytować pod powierzchnią Marsa, w oceanach Europy i Enceladusa. Poszukiwania i odkrycie takich organizmów w tych zakątkach Układu Słonecznego pomogłoby nam zrozumieć, gdzie przebiegają granice życia" — reasumuje astronom z Uniwersytetu Harwardzkiego Abraham Loeb.