Pomoc ZSRR dla Polski. Odtajnione dokumenty z 1945 roku

Dokumenty historyczne z Centralnego Archiwum Ministerstwa Obrony Rosji o udzieleniu przez Związek Radziecki pomocy materialnej Polsce w latach 1944-45 zostały opublikowane w ramach projektu multimedialnego „Pamięć przeciwko zapomnieniu”.

„Duże zainteresowanie wywołało opublikowane po raz pierwszy porozumienie między radzieckim dowództwem wojskowym a rządem tymczasowym Polski w sprawie użytkowania sprzętu z niemieckich przedsiębiorstw i innego majątku znajdującego się na terytorium Polski. Stwierdzono w nim przede wszystkim, że wszystkie bez wyjątku polskie zakłady i urządzenia zostały przekazane Polakom, ich demontaż i wywóz został surowo zabroniony” – głosi komunikat Departamentu Informacji i Komunikacji Masowej rosyjskiego Ministerstwa Obrony.

Dokumenty z Centralnego Archiwum MO Rosji o udzieleniu przez ZSRR pomocy materialnej Polsce w latach 1944-45

CC BY 4.0 / Ministry of Defence of the Russian Federation /

Opublikowane dokumenty zawierają informacje na temat pomocy ze strony Związku Radzieckiego ludności polskich miast wyzwolonych przez Armię Czerwoną w postaci żywności, lekarstw, środków transportu, paliwa i surowców dla przedsiębiorstw przemysłowych.

Z dokumentów archiwalnych wynika, że pomoc Związku Radzieckiego trafiała do Polski z zapasów materialnych Armii Czerwonej i komisariatów ludowych Związku Radzieckiego.

„Jedynie w okresie od marca do listopada 1945 roku w celu zaopatrzenia ludności i zapewnienia ziarna na siew Związek Radziecki przekazał żywność i paszę na kwotę ponad 1,5 mld rubli po cenach z 1945 roku” – podano w komunikacie resort obrony.

W ramach umowy z rządem tymczasowym do Polski w drugim i trzecim kwartale 1945 roku wysłano ponad 130 tys. ton żywności, 20 tys. ton bawełny, 100 tys. ton skóry, ponad 2 tys. ciężarówek.

Dokumenty z Centralnego Archiwum MO Rosji o udzieleniu przez ZSRR pomocy materialnej Polsce w latach 1944-45

CC BY 4.0 / Ministry of Defence of the Russian Federation /

Ze środków I Frontu Białoruskiego i II Frontu Białoruskiego oraz I Frontu Ukraińskiego w postaci jednorazowej pomocy przekazano ponad 8 tys. ton mięsa dla polskich pracowników kolei, górników i innych robotników.

Odtajnione dokumenty zawierają informacje na temat odbudowywania przez Armię Czerwoną linii kolejowych i mostów w tym kraju zniszczonych przez niemieckich okupantów. Jedynie jednostki kolejowe I Frontu Białoruskiego odbudowały w Polsce ponad 5 tys. km torów, 12,5 tys. km instalacji łączności kolejowej, wybudowały i odremontowały ponad 30 tys. metrów bieżących mostów.

Osobno wyodrębniono dokumenty o przekazaniu Polakom wiosną 1945 roku materiału siewnego – ziaren pszenicy, jęczmienia, prosa, kukurydzy, fasoli, nasion kapusty, ogórków, cebuli i innych, maszyn rolniczych oraz inwentarza, a także listy polskich chłopów chcących uzyskać pomoc.

W ujawnionych przez rosyjskie Ministerstwo Obrony dokumentach odzwierciedlono przekazane Polsce ogromne sumy pieniędzy, liczbę radzieckich specjalistów wojskowych i cywilnych, którzy uczestniczyli w odbudowie kraju.

Dokumenty z Centralnego Archiwum MO Rosji o udzieleniu przez ZSRR pomocy materialnej Polsce w latach 1944-45

CC BY 4.0 / Ministry of Defence of the Russian Federation /

Historyczne dokumenty wcześnie nie były publikowane w otwartych źródłach, dostęp do nich miało jedynie wąskie grono specjalistów. 

Rosyjski resort przypomniał, że 21 października bieżącego roku w Polsce weszła w życie ustawa o dekomunizacji, która  dopuszcza demontaż pomników czerwonoarmistów.

— Jedną z pierwszych ofiar barbarzyńskiej ustawy został pomnik wdzięczności Armii Czerwonej w Szczecinie – poinformowało Ministerstwo Obrony FR.