— To jest bardzo dobre pytanie i w gruncie rzeczy pytanie, nad którym wszyscy się zastanawiają. Spodziewano się — i ja też się spodziewałem — że wymiana premiera, czy właściwie zamiana wicepremiera na premiera i odwrotnie będzie wiązała się z jakąś mniejszą lub większą rekonstrukcją personalną rządu, ponieważ wtedy taka wymiana ma sens. Do żadnej rekonstrukcji nie doszło poza wymianą nazwisk.
Mówi się, że rekonstrukcja nastąpi dopiero w styczniu po świętach. Pojawia się zatem pytanie, skąd jest ten pośpiech z wymianą Prezesa Rady Ministrów. Ja odpowiedzi na to pytanie nie znam, aczkolwiek wydaje mi się, że jest to przede wszystkim związane z jedną rzeczą. Otóż, media w Polsce coś tam tylko wspomniały, nie zatrzymując się na tej sprawie, iż na Zarządzie PiS Jarosław Kaczyński, podobno uzasadniając tę zmianę personalną, miał ją uzasadnić potrzebami polityki zagranicznej. Ja myślę, że to jest tak naprawdę klucz do tej zmiany.
— 70 minut Morawiecki mówił o Polsce i raczej na marginesie jego expose znalazły się sprawy polityki zagranicznej. Czy jest coś nowego na tym polu, skoro Pan już poruszył ten temat?
— Myślę, że jest coś nowego. Ja stoję na stanowisku, że Jarosław Kaczyński zaczął zdawać sobie sprawę z tego, że polityka amerykańska Donalda Trumpa zaczyna się stopniowo wycofywać z Europy. Widać to po gasnącym zaangażowaniu Ameryki w konflikt na Ukrainie. Widać też po tym, że z projektu Międzymorza, poza tym, że go ogłoszono i sprzedano nam gaz, też nic więcej nie wynika.
W polityce zagranicznej jest przyjęta taka zasada, że jak się zmienia linia polityczna państwa to, żeby tę linię uwiarygodnić, zmienia się twarze, które mają ją realizować. Taka jest moja interpretacja tego wydarzenia. Ale czy jest to interpretacja słuszna, to dowiemy się dopiero w styczniu, kiedy nastąpi zapowiadana rekonstrukcja rządu i zobaczymy, jak będą wyglądały zmiany w dwóch resortach, uważanych za najbardziej kontrowersyjne z punktu widzenia polskiej polityki zagranicznej.
— Zgadza się. Niemcy niejako pojawiły się w postaci zawoalowanej — chodzi o Unię Europejską. Rosja się nie pojawiła i to jest rzeczywiście zmiana, ponieważ nie została wskazana jako zagrożenie, ani o charakterze militarnym, ani o charakterze ekonomicznym, np. bezpieczeństwo gazowe. I to jeszcze jeden dowód na to, że następuje reorientacja polskiej polityki zagranicznej.
— Jak długi żywot rokuje Pan profesor rządowi Morawieckiego? O jego rekonstrukcji jest nadal mowa. Więc kogo z ministrów Morawiecki (rzecz jasna za zgodą Kaczyńskiego) się pozbędzie? No i nazwisko samego Kaczyńskiego też jest na stole…
— Myślę, że Jarosław Kaczyński nie zostanie premierem. Nie zdecyduje się na taki błąd polityczny dlatego, że nie jest w Polsce politykiem lubianym. Ma olbrzymi negatywny elektorat i to z punktu widzenia PiS byłby wielki błąd.
Część elektoratu PiSu zawsze uważała, że Morawiecki nie pasuje do rewolucji zapowiadanej przez Jarosława Kaczyńskiego. Moim zdaniem tak rzeczywiście jest. Dlatego w znacznej mierze będzie to zależeć od tego, jak będzie postrzegany przez elektorat. Ja się spodziewam, że może nastąpić zmniejszenie popularności zarówno rządu, co się przełoży na zmniejszenie popularności samego Prawa i Sprawiedliwości. Jeśli tak się tak stanie, to może Jarosław Kaczyński zdecyduje się na wymianę Mateusza Morawieckiego na kolejnego premiera.
Przy wszystkich moich zastrzeżeniach do premier Beaty Szydło, trzeba zwrócić uwagę na to, że cieszyła się ona bardzo dużą popularnością w Polsce, co wynikało z faktu, że Polska powiatowa widziała w niej osobę sobie bliską — z małego miasteczka, nie z wielkiej metropolii. I tam cieszyła się olbrzymią popularnością. Mateusz Morawiecki reprezentuje takie coś, co się w Polsce poza Warszawą pogardliwie określa mianem „Warszawki". To znaczy warszawskie elity polityczno-finansowe. Nie wiem zatem, czy Morawiecki zostanie po prostu zaakceptowany na tym stanowisku przez znaczną część elektoratu własnej partii.