Zahartowana w walkach

Zgodnie z tradycją, 23 lutego uważa się w Rosji za dzień urodzin Armii Czerwonej.

Dekret w sprawie jej utworzenia został zatwierdzony pod koniec stycznia 1918 roku przez Radę Komisarzy Ludowych Rosyjskiej Radzieckiej Federacyjnej Republiki Socjalistycznej. Bolszewicy, którzy przejęli władzę w 1917 roku, zakładali, że przyszła armia ma powstać na gruncie dobrowolności, bez mobilizacji, a dowódcy mają być wybierani demokratycznie. Teza odnośnie zastąpienia wojsk regularnych „powszechnym uzbrojeniem narodu" została sformułowana przez Włodzimierza Lenina.

Na wniosek przywódcy państwa radzieckiego zapadła decyzja odnośnie utworzenia w ciągu 1,5 miesiąca nowej armii o liczebności 300 tysięcy osób. Nazywać się ona miała Robotniczo-Chłopską Armią Czerwoną — RKKA.

Wówczas było to sprawą życia i śmierci dla państwa. Toczyła się jeszcze pierwsza wojna światowa. Rząd bolszewików potrafił zawrzeć rozejm z przeciwnikiem, jednakże 18 lutego 1918 roku wojska austriacko-niemieckie — w sile ponad 50 dywizji — łamiąc porozumienia, rozpoczęły natarcie na całym froncie. Na Zakaukaziu rozpoczęła się ofensywa wojsk tureckich. Resztki całkowicie zdemoralizowanej i zniszczonej dawnej armii nie mogły przeciwstawiać się wrogowi i wycofywały się z pozycji nie stawiając oporu.

Jedynymi jednostkami wojskowymi rosyjskiej armii, gdzie jeszcze obowiązywała dyscyplina wojskowa były pułki strzelców łotewskich. Przeszły one na stronę władzy radzieckiej. Ponadto, część generalicji carskiej armii zaproponowała władzy radzieckiej sformowanie oddziałów ze starych, sprawdzonych w walkach jednostek. Jednak bolszewicy obawiali się, że te oddziały wystąpią przeciwko nowej władzy, i zrezygnowali z tego pomysłu.

Tym nie mniej, niektórych generałów przyjęto do służby. Na przykład, grupa kierowana przez Michaiła Boncz-Brujewicza stała się fundamentem dla Najwyższej Rady Wojskowej i zabrała się do angażowania oficerów do służby bolszewikom. Boncz-Brujewicz, który kierował utworzoną z poszczególnych jednostek Gwardii Czerwonej i resztek byłej armii carskiej, otrzymał przydomek „radziecki generał".

W trakcie wojny domowej, która wkrótce wybuchła, wśród kadry najwyższych rangą dowódców Armii Czerwonej znalazło się 75 tysięcy zawodowych oficerów armii carskiej, natomiast w Białej Armii, która walczyła przeciwko bolszewikom ich liczba wynosiła zaledwie 35 tysięcy. Działaniami RKKA przeciwko „białym" kierowała rodowita szlachta: generalicja i pułkownicy armii carskiej. Wśród nich byli: „czerwony baron" Władimir Olderogge, kontradmirał Wasilij Altfater, były generał lejtnant baron Aleksander von Taube. Jeszcze więcej było młodszych rangą oficerów, którzy później objęli wysokie stanowiska w armii bolszewików. Wśród nich byli dowódcy wojskowi, którzy wsławili się bohaterskimi czynami w trakcie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej, jak Fiodor Tołbuchin, Aleksander Wasilewski i Borys Szaposznikow.

Do Armii Czerwonej mobilizowano w wieku 18 lat. Żołnierze otrzymywali pełne zaopatrzenie państwowe, a dodatkowo płacono im 50 rubli miesięcznie. Jednak zasada dobrowolnego udziału sprawdzała się słabo: przed nadejściem wiosny 1918 roku w Armii Czerwonej było nie więcej niż 200 000 ludzi, a ich zdolności bojowe pozostawiały wiele do życzenia.

A przecież sytuacja na frontach pogarszała się szybko. W tych warunkach, jeden z założycieli Armii Czerwonej, Komisarz Ludowy do spraw wojskowych i morskich Lew Trocki zaproponował przestawienie się na bardziej sztywny model. Zgodnie z Dekretem Rady Komisarzy Ludowych z dnia 29 czerwca 1918 roku w kraju wprowadzono obowiązkowe powołanie do wojska, co pozwoliło na doprowadzenie liczebności RKKA przed połową września do prawie pół miliona żołnierzy.

Punktem kulminacyjnym w historii Armii Czerwonej stała się Wielka Wojna Ojczyźniana, która zakończyła się rozgromieniem armii hitlerowskich i wyzwoleniem Europy od faszyzmu.

Poglądy autora mogą być niezgodne ze stanowiskiem redakcji.