Znalezisko włoskich archeologów ujawnia sekrety średniowiecza

Niezwykłe znalezisko rzuciło nowe światło na poziom medycyny i udzielanie pomocy ciężarnym kobietom w Średniowieczu. W mieście Imola (między Bolonią a San Marino) znaleziono szczątki średniowiecznej kobiety, której przeprowadzono trepanację czaszki i która urodziła po śmierci: płód pozostał między jej nogami.

Chodzi o dwa niezwykle rzadkie zjawiska w jednym przypadku. Znalezione szczątki świadczą o tym, że w pełnym Średniowieczu dochodziło do ingerencji chirurgicznych. Trepanację czaszki przeprowadzono przy rzucawce (gwałtowny skok ciśnienia krwi w trakcie ciąży) – powiedziała w wywiadzie dla Sputnika antropolog i współautorka badań Alba Pasini.

— Czy może Pani opowiedzieć o dwóch bardzo interesujących dla tej epoki zjawiskach?

— Wykopaliska odbywały się w 2010 roku pod egidą Uniwersytetu Bolońskiego, następnie znalezisko zostało wysłane do laboratorium antropologiczno-archeologicznego Uniwersytetu w Ferrarze. Oba zjawiska są interesujące same w sobie. Przypadki trepanacji w pełnym średniowieczu spotyka się bardzo rzadko, a porody po śmierci jeszcze rzadziej. Archeolodzy mają trudności ze znalezieniem szczątków, które z czasem stają się bardzo kruche. W tym okresie, gdy odrzucono wszelkie możliwości wykorzystania nauki, znalezienie podobnego przypadku interwencji chirurgicznej jest nieprawdopodobnym sukcesem. Należy zrewidować historię niewielkich ośrodków medycznych, w których prawdopodobnie stosowano podobne praktyki, bo kościół najprawdopodobniej uważał je za antychrześcijańskie.

— Jest Pani przekonana, że istnieje związek między trepanacją czaszki a ciążą?

— Nie możemy być pewni co do związku między tymi dwoma zjawiskami, ale wysunęliśmy tę hipotezę. Podwyższone ciśnienie w trakcie ciąży jest często spotykane również w naszych czasach i było główną przyczyną śmiertelności do 1900 roku. W tym przypadku prawdopodobną przyczyną śmierci mogła również być rzucawka. Zgodnie z ówczesną literaturą naukową leczono ją przy pomocy trepanacji czaszki. Prawdopodobny związek między tymi zjawiskami został potwierdzony przez kilku neurochirurgów w czasopiśmie „World Neurosurgery”.

— Co Pani czuła, gdy dowiedziała się o tym znalezisku?

— To moje pierwsze badania po obronieniu dyplomu, dlatego przepełniały mnie emocje. To znalezisko jest żywym świadectwem tego, jakie praktyki stosowała medycyna w tej epoce, co mnie też poraziło. Nie często dokonuje się takiego odkrycia w trakcie prac. Niezwykle interesujące było dowiedzenie się, jak ówcześni medycy radzili sobie z tym problemem. Trudno było wyciągnąć takie wnioski, musieliśmy przeprowadzić wiele analiz mikro- i makroskopowych. Teraz myślę tylko o tym, kiedy znowu natrafię na tak interesujący przypadek.

— Szkielet trafi do muzeum? Jakie będą jego dalsze losy?

— Aktualnie nadal znajduje się w naszym laboratorium. Zgodnie z prawem jest własnością regionu Emilia-Romania. Nie wiemy, co się z nim dalej stanie…