Ziemia przeżyła katastrofę przed powstaniem Słońca

Liczna grupa gwiazd z niezwykłą trajektorią ruchu wskazuje na zderzenie Drogi Mlecznej z inną galaktyką, co miało miejsce ponad 8 mld lat temu.

O kształcie i współczesnym wyglądzie naszej Galaktyki pod wieloma względami zadecydowała katastrofa, która nastąpiła przed powstaniem Słońca — od 8 do 10 mld lat temu. W tym okresie Droga Mleczna zderzyła się z karłowatą galaktyką i pochłonęła ją, natomiast sama przeżyła znaczne zmiany strukturalne. Do takich wniosków doszli naukowcy, analizując dane obserwacji teleskopu kosmicznego Gaia. 

Wygląda na to, że skupisko gwiazd miało podłużny kształt, w związku z czym otrzymało nazwę Gaia Sausage. Sama nie przeżyła zderzenia, jedynie szczątki porozrzucane po Drodze Mlecznej wskazują na jej istnienie. Wasilij Biełokurow z Cambridge i jego koledzy piszą o tym w czasopiśmie Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Publikacji towarzyszy seria materiałów w otwartej bibliotece elektronicznej arXiv.org, które przedstawiają różne szczegóły tej pracy.

Obserwatorium kosmiczne ESA Gaia prowadzi bardzo precyzyjne obserwacje astrometryczne, mierząc pozycje i prędkość gwiazd Drogi Mlecznej. Autorzy opierali się na tych danych w granicach 10 parseków od Słońca a także na danych Sloan Digital Sky Survey (SDSS). 

Badali związek między zawartością w gwieździe elementów cięższych od helu (metali) i jej prędkością. Podczas pracy naukowcy zwrócili uwagę na grupę gwiazd wyróżniających się stosunkowo dużą zwartością metali i dużymi prędkościami radialnym. W odróżnieniu od większości gwiazd w Galaktyce nie zachowują stosunkowo stałej odległości od jej centrum, lecz zbliżają się do niego lub oddalają się. Ponadto gwiazdy z tej grupy tworzą obszar o podłużnym kształcie — Gaia Sausage. 

Droga Mleczna ma do czynienia ze zlewaniem się i zderzeniami przez cały czas jej istnienia, lecz spotkanie z Gaia Sausage było jednym z najbardziej dramatycznych. Jej waga wyniosła ponad 10 mld mas Słońca (około 10-krotnie mniejsza od Drogi Mlecznej) i po niej w naszej Galaktyce zostało co najmniej 8 gwiezdnych skupisk, co przemawia za dość dużymi rozmiarami zaginionego obiektu. Symulacje komputerowe zderzenia pokazały, że gwiazdy Gaia Sausage znajdują się na podłużnych orbitach wokół centrum Drogi Mlecznej i stopniowo są pochłaniane przez jej dysk.