Tajemnica przetrwania
W 2016 roku międzynarodowy zespół naukowców po przeanalizowaniu informacji o ponad dziesięciu tysiącach gatunków ptaków, ustalił związek między różnorodnością ich ubarwienia a prawdopodobieństwem wyginięcia gatunku. Osobniki o różnym ubarwieniu – a od tego zależą strategia polowania, ochrona przed drapieżnikami i relacje z płcią przeciwną – wybierają z reguły różne nisze ekologiczne. Im szersze są te możliwości, tym mniejsze ryzyko wyginięcia.
Zdaniem autorów badania kolor upierzenia stanowi rodzaj ochrony przed gwałtowną i nieprzewidywalną zmianą warunków życia. Co prawda, dlaczego jest to możliwe w obrębie jednego gatunku, naukowcy wtedy nie ustalili.
Okazało się, że im więcej wariantów kolorystycznych sierści, łusek lub upierzenia w obrębie jednego gatunku, tym szerzej jest on reprezentowany na planecie i tym mniejsze ryzyko jego wyginięcia. Różne ubarwienie pozwala na bardziej efektywne wykorzystanie dostępnych zasobów i lepsze przeciwstawienie się niekorzystnym czynnikom, twierdzą autorzy badania.
Agresja w kolorze
Międzynarodowy zespół naukowców twierdzi, że pojawienie i utrwalenie się różnych barw w obrębie jednego gatunku czasami jest możliwe ze względu na rolę ochronną, jaką zapewniają one osobnikom o bardziej popularnym ubarwieniu. Przynajmniej takie wyjaśnienie wydaje się w pełni prawdopodobne w przypadku żab drzewołazów Dendrobates tinctorius, zamieszkujących lasy Ameryki Południowej.
Płazy te są bardzo toksyczne. Posiadają na plecach jaskrawożółte lub błękitne plamy, ostrzegające ptaki, aby ich nie zaczepiały. Są jednak osobniki, raczej mało liczne, ze spokojniejszymi białymi oznaczeniami, które nie przypominają ostrzegawczego ubarwienia. Teoretycznie są gorzej chronione i powinny zostać odrzucone przez dobór naturalny. Tak się jednak nie dzieje.
Często kolor skóry, sierści lub piór zależy od wielu genów, z których każdy może kontrolować inne, niezwiązane ze sobą procesy w organizmie, na przykład charakter, stan zdrowia. Wiadomo więc, że agresywność małych drzewołazów z gatunku Oophaga pumilio zależy od koloru.
Są to terytorialne płazy, które potrafią chronić swój obszar występowania. Gdy naukowcy umieścili w wolierach żaby innych gatunków, czerwone osobniki mocniej potrząsały łapkami oraz popychały rywali. Częściej niż ich zieloni krewni wygrywały walki i wypędzały nieproszonych gości.
Wcześniej naukowcy udowodnili, że kolor sierści kotów domowych może również wskazywać na ich poziom agresywności wobec ludzi. Trójkolorowe, czarno-białe i szaro-białe samice okazały się najbardziej agresywne. Z kolei samce o podobnym umaszczeniu były znacznie przyjaźniej nastawione do swoich właścicieli.
Kto żyje dłużej
Australijscy naukowcy ustalili związek między stanem zdrowia a długością życia z kolorem sierści w przypadku labradorów, analizując informacje o 30 tys. osobników. Czekoladowe labradory częściej chorują na zapalenie ucha środkowego i zapalenie skóry. Żyją średnio o 1,4 roku krócej niż psy o sierści w kolorze złotym i czarnym.
Chodzi o to, że warianty genów, korelujące z okresem dojrzewania, znajdują się obok genów wpływających na kolor skóry i włosów. Oba te procesy mogą być związane ze sobą poprzez przysadkę mózgową – gruczoł w dolnej części mózgu. Jednocześnie wytwarza ona hormony, które regulują rozwój gruczołów płciowych i te, które wpływają na pigmentację.