Podczas pandemii COVID-19 lekarze zidentyfikowali wiele neurologicznych powikłań tej choroby, w tym bóle głowy, zawroty głowy, encefalopatię, majaczenie, zapalenie opon mózgowych, zapalenie mózgu, ostre poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego, a także zaburzenia węchu i smaku. Według naukowców wszystkie te objawy spowodowane są bezpośrednią penetracją koronawirusa do mózgu i zapaleniem w sieciach neuronowych.
Brytyjscy naukowcy pod kierunkiem Mohameda Elhassana z Królewskiego Szpitala w Derby opisali wyjątkowy przypadek, w którym u 54-letniego pacjenta z COVID-19, który został przyjęty do szpitala z ciężkim zapaleniem płuc i zespołem odwracalnej tylnej encefalopatii (PRES), rozwinęła się trwała ślepota korowa.
Ślepota korowa to całkowity brak widzenia spowodowany uszkodzeniem płatów potylicznych mózgu. W takim przypadku źrenice zwykle nadal reagują na światło. Jest klasyfikowana jako neurologiczne upośledzenie wzroku.
Na podstawie badań klinicznych lekarze stwierdzili niski poziom limfocytów we krwi pacjenta, ale nie ujawnili zaburzeń czynności nerek, równowagi elektrolitowej czy profilu krzepnięcia krwi.
W szpitalu, w związku z dalszym pogarszaniem się jego stanu, rozpoczęto nieinwazyjną wentylację płuc mężczyzny. Dziesięć dni po hospitalizacji przeszedł intubację dotchawiczą i rozpoczęto wentylację respiratorem.
W trakcie dodatkowych badań u chorego rozpoznano zespół ostrej niewydolności oddechowej oraz zespół ogólnoustrojowej odpowiedzi zapalnej. Na podstawie profilu klinicznego chorego nie można było wykluczyć sepsy, dlatego rozpoczęto leczenie antybiotykami o szerokim spektrum działania. W trakcie pobytu w szpitalu pacjentowi nie podawano sterydów ani leków immunomodulujących.
W 21. dobie chory miał napad padaczkowy i wykonano mu tomografię komputerową mózgu, co wskazywało na prawdopodobieństwo wystąpienia PRES. Pomimo stopniowej stabilizacji stanu chorego i zaprzestania sztucznej wentylacji płuc, badanie neurologiczne wykazało całkowitą ślepotę korową, której towarzyszył charakterystyczny zespół Antona - stan, w którym osoba zaprzecza utracie wzroku.
Główną przyczyną zespołu tylnej odwracalnej encefalopatii, która według autorów była przyczyną ślepoty korowej, jest zwykle hiperperfuzja mózgowa – naruszenie mózgowego przepływu krwi spowodowane nadciśnieniem. Dlatego podwyższone ciśnienie tętnicze znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia PRES. Ale w tym przypadku pacjent miał normalne ciśnienie krwi przez cały pobyt w szpitalu.
Dlatego autorzy sugerują, że główną przyczyną PRES nie było nadciśnienie. Naukowcy twierdzą, że dysfunkcja śródbłonka była wynikiem posocznicy spowodowanej bezpośrednią penetracją wirusa SARS-CoV-2 do mózgu.
