Polska musi natychmiast zaprzestać wydobycia węgla w kopalni Turów. Jest orzeczenie TSUE

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej przychylił się do wniosku Czech i w piątek nakazał Polsce natychmiastowe wstrzymanie wydobycia w kopalni Turów do czasu merytorycznego rozstrzygnięcia.

„Polska zostaje zobowiązana do natychmiastowego zaprzestania wydobycia węgla brunatnego w kopalni Turów. Podnoszone przez Czechy zarzuty dotyczące stanu faktycznego i prawnego uzasadniają zarządzenie wnioskowanych środków tymczasowych” – czytamy w postanowieniu wydanym przez wiceprezes Trybunału.

Chodzi o sprawę kopalni odkrywkowej węgla brunatnego PGE Turów, która znajduje się na terytorium Polski w pobliżu granicy z Czechami i Niemcami. Pod koniec lutego Czechy złożyły pozew do TSUE w związku z rozszerzeniem kopalni węgla brunatnego Turów, w którym  domagają się wstrzymania wydobycia do czasu decyzji TSUE. W skardze Republika Czeska podniosła szereg zarzutów, które dotyczą m.in. sposobu postępowania Polski w trakcie procedury wydania decyzji środowiskowej oraz postępowania o wydanie decyzji przedłużającej koncesję na działalność górniczą w kopalni Turów do 2026 roku.

W opublikowanym w piątek komunikacie minister środowiska Czech Richard Brabec stwierdził, że pozew jest niezbędny do ochrony czeskich obywateli, ponieważ Polska nie spełniła postulatów Pragi związanych z ochroną środowiska. Minister zapowiedział, że rozmowy z Polską będą kontynuowane, ale Czechy traktują obecne wydobycie w Turowie jako nielegalne.

Na początku kwietnia Polska wniosła o odrzucenie przez TSUE wniosku Czech. Zwrócono wówczas uwagę, że środek tymczasowy, o który wnioskuje Republika Czeska, jest nieproporcjonalny i nie zapewnia właściwego wyważenia interesów. W ocenie polskiej strony jego zastosowanie naraziłoby Rzeczpospolitą Polską i jej obywateli na znaczne i nieodwracalne szkody, w tym dotkliwe skutki gospodarcze, społeczne i środowiskowe.

„Negatywny wpływ na poziom lustra wód podziemnych na terytorium czeskim”

W komunikacie TSUE pokreślono, że Trybunał wyda wyrok co do istoty sprawy w terminie późniejszym i postanowienie w przedmiocie środków tymczasowych nie przesądza kwestii powództwa głównego.

Wiceprezes TSUE Rosario Silva de Lapuerta uznała, że sprawa ma na tyle pilny charakter, że kwalifikuje się do wydania środków tymczasowych.

„Wydaje się wystarczająco prawdopodobne, że dalsze wydobycie węgla brunatnego w kopalni Turów do czasu ogłoszenia ostatecznego wyroku może mieć negatywny wpływ na poziom lustra wód podziemnych na terytorium czeskim. Działalność ta prowadzi do ciągłego odpływu znacznych ilości wody z terytorium Czech na terytorium Polski, co niewątpliwie obniża poziom wód podziemnych na terytorium czeskim, co może z kolei zagrozić zaopatrzeniu w wodę pitną społeczności zależnych od dotkniętych tym zjawiskiem części wód” – czytamy w komunikacie.

W ocenie wiceprezes takie szkody mają poważny charakter.

Prawdopodobieństwo nadmiernego odpływu wód podziemnych z terytorium czeskiego potwierdza ponadto okoliczność, że Polska przyjęła zaplanowany na wielką skalę środek zaradczy polegający na budowie ekranu przeciwfiltracyjnego, mającego w szczególności zapobiec negatywnym skutkom środowiskowym tej działalności wydobywczej. Jednakże budowa takiego ekranu zostanie ukończona dopiero w 2023 r. – dodano.