Certyfikat Czarnek+. Szykuje się ręczna ewaluacja uczelni

Szef MeiN zamierza samodzielnie sterować ocenami uczelni wyższych. Jego projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie ewaluacji jakości działalności naukowej zawiera niepokojące dla środowiska akademickiego informacje.

Media donoszą o tym, że Przemysław Czarnek planuje zmiany pozwalające mu na kształtowanie systemu ocen wyższych uczelni według nowych kryteriów bazowych – ustalonych właśnie przez ministra.

Do tej pory mechanizm ewaluacji uczelni wyglądał następująco: powołana przez ministra, ale złożona z niezależnych ekspertów Komisja Ewaluacji Nauki ustalała tzw. wartości referencyjne – czyli limity punktów, które pozwalają na przyznanie uczelniom oceny A, B+, B czy C. Ocena ta jest kluczowa zarówno dla państwowych uniwersytetów, jak i prywatnych szkół wyższych. Punkty można uzyskać za publikacje naukowe, patenty, wyniki badań, wpływ na gospodarkę czy życie społeczne. Im wyższa ocena, tym wyższy prestiż uczelni, ale nie tylko. Ma ona wpływ na wysokość subwencji, kształtowanie kadry, szeroko pojęty rozwój.

Już on im ugruntuje cnoty

Według założeń znowelizowanego rozporządzenia, to minister we własnej osobie ustali wartości referencyjne, a nie jak do tej pory przewodniczący eksperckiej komisji. Będzie mógł je zarekomendować, zasugerować, ale głos decydujący będzie miał szef resortu.

Jak uzasadnia projektodawca, funkcjonujące rozwiązanie nie pozwala ministrowi w wystarczającym stopniu decydować o istotnym elemencie polityki naukowej państwa. W uzasadnieniu pada też stwierdzenie, że to wdrożenie rekomendacji środowiska naukowego. Tyle że środowisko pomysły ministerstwa ocenia negatywnie - czytamy na łamach „Rz”, która jako pierwsza napisała o projekcie.

Czarnek minus

Według Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, proponowane przez MeiN zmiany budzą wątpliwości natury prawnej – ponieważ kompetencje Komisji są zapisane w ustawie, a a sam proces ewaluacji ma opierać się na autonomii Komisji. Prezes Fundacji Maciej Żylicz uważa, że jeśli zmiany wejdą w życie, nie będzie można już mówić o autonomicznym procesie ewaluacji. Komitet Polityki Naukowej boi się, że promowane zaczną być te szkoły, które nie mają zadowalających osiągnięć naukowych, ale ideowo będą ministerstwu bliższe. Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich również jest przeciwna projektowi. Środowisko naukowe boi się, że kompetencje akademickie zejdą na dalszy plan i zamiast tego zastąpią je ideologiczne „cnoty”.

Lex Czarnek oprotestowane

W szkołach niższego szczebla przemeblowanie już trwa. Środowisko protestuje przeciwko zmianom pozwalającym kuratorom oświaty doprowadzić do zwolnienia dyrektora szkoły. Projskt „lex Czarnek” w lipcu trafił do konsultacji społecznych. List otwarty do premiera, prezydenta i parlamentarzystów z apelem o wstrzymanie prac nad ustawą podpisało kilkadziesiąt organizacji zajmujących się edukacją, w tym przedstawiciele Związku Nauczycielstwa Polskiego, Rodzice Mają Głos, Obywatele dla Edukacji i NIE dla chaosu w szkole. Wśród sygnatariuszy jest też Konrad Ciesiołkiewicz, rzecznik pierwszego rządu PiS kierowanego przez Kazimierza Marcinkiewicza.