Nowe życie strategicznego bombowca rakietowego. Po co Rosji Tu-160M?

Zmodernizowane Tu-160 przyczynią się do znacznego wzmocnienia naddźwiękowego komponentu rosyjskiego lotnictwa strategicznego, przejmując rolę czołowego tarana w ataku odwetowym. Czym jeszcze zaskoczy przeciwnika Tu-160M?

W styczniu 2022 r. z lotniska Kazańskich Zakładów Lotniczych – filii Biura Konstrukcyjnego Tupolewa wystartował pierwszy zmodernizowany bombowiec strategiczny Tu-160M.

Tu-160M ​​to modyfikacja ponaddźwiękowego bombowca rakietowego Tu-160, który po raz pierwszy wzbił się w powietrze w 1981 roku.

Jest wyposażony jest w skrzydło o zmiennej geometrii, które zapewnia maszynie wysokie właściwości aerodynamiczne zarówno podczas startu i lądowania, jak i przy dużych prędkościach naddźwiękowych. Maszyny tego typu atakują w zasięgu międzykontynentalnym pociskami manewrującymi, które mogą się uruchamiać bez wchodzenia w strefę obrony przeciwlotniczej obiektów – celów.

Pierwsze wersje Tu-160 przenosiły pociski manewrujące Ch-55 z głowicami nuklearnymi, ale na początku lat dwutysięcznych służbę w samolotach dalekiego zasięgu rozpoczęły również niejądrowe rakiety Ch-555.

A w 2012 roku na uzbrojenie trafiła bardziej zaawansowana rakieta dalekiego zasięgu Ch-101. Nawiasem mówiąc, pociski te były z powodzeniem wystrzeliwane z samolotów Tu-160 przeciwko celom w Syrii w 2015 roku. Między innymi dzięki temu postanowiono wznowić produkcję bombowców Tu-160 w zmodernizowanej wersji.

Jak Rosja i Ukraina „dzieliły” samoloty

Tu-160, który ze względu na śnieżnobiały kolor i pełen gracji lot otrzymał nieoficjalną nazwę „Biały Łabędź”, jest największym na świecie seryjnym bombowcem ponaddźwiękowym (jego waga wynosi około 300 ton). Z wyglądu maszyna jest podobna do amerykańskiego bombowca strategicznego B-1B, co tłumaczy się ogólną koncepcją wykorzystania samolotów z pociskami rakietowymi tamtego okresu. Tu-160 przenosi większy ładunek niż jego "kolega" zza oceanu – stąd też duże gabaryty samolotu.

Amerykański bombowiec B-1B Lancer

CC BY 2.0 / U.S. Air Force/Master Sgt. Lance Cheung / B-1B Lancer over Nevada

Pierwsze Tu-160 weszły do ​​pułku lotnictwa dalekiego zasięgu ZSRR w Pryłukach (obecnie Ukraina) w 1987 roku.

Początkowo planowano budowę dość dużej serii samolotów – 100 sztuk. Pod koniec lat 80. plany zostały skorygowane, a producenci samolotów spodziewali się, że w latach 90. zakończą dostawę tylko 40 Tu-160. Ale upadł Związek Radziecki, co wpłynęło na tempo całej produkcji wojskowej. Do 1992 roku zbudowano 34 egzemplarze Tu-160, z których większość (21 samolotów) pozostała na Ukrainie. W niepodległej Rosji kontynuowano produkcję maszyn.

I jeśli w 1993 r. armia rosyjska miała do dyspozycji tylko cztery będące w gotowości bojowej bombowce rakietowe, to obecnie na uzbrojeniu rosyjskich sił powietrznych jest 17 tych samolotów. Gwoli sprawiedliwości należy powiedzieć, że w 2000 roku na mocy porozumienia z Kijowem osiem „ukraińskich” Tu-160 powróciło do Rosji.

W 2015 roku, po znanych wydarzeniach w Syrii, rosyjski minister obrony Siergiej Szojgu podjął decyzję ws. wznowienia masowej produkcji samolotów Tu-160 w maksymalnie zaktualizowanej wersji. Samolot miał otrzymać nowoczesne silniki NK-32-02, nową elektronikę i zmodernizowany system uzbrojenia z pociskami Ch-101 oraz prawdopodobnie pociskami hipersonicznymi ziemia-powietrze. W 2018 roku podpisano kontrakt na produkcję dziesięciu nowych Tu-160M.

Jednocześnie podczas budowy pierwszego samolotu planowano wykorzystać „rezerwowe” kadłuby, które zostały już przygotowane dla Tu-160 w epoce postradzieckiej – płatowiec zmodernizowanych samolotów nie różni się w żaden sposób od „klasycznego” Tu-160, a zasady konstrukcji nowego modelu samolotu zostały w pełni zachowane. Wszystkie podzespoły i całe wyposażenie nowego „łabędzia” są całkowicie rosyjskie.

„Przerwanie” systemu obrony przeciwlotniczej

Przedprodukcyjny prototyp nowego Tu-160M ​​o nazwie „Piotr Dejnekin” wykonał swój pierwszy lot w styczniu 2018 roku. A teraz w niebo wzbił się pierwszy samolot z serii 10 maszyn. Lot, w którym sprawdzono jej stabilność, a także wykonano niektóre manewry, odbył się na wysokości 600 metrów i trwał około 30 minut. Po przejściu testów w 2022 roku nowy samolot rozpocznie służbę w lotnictwie dalekiego zasięgu Rosji.

Należy zauważyć, że w tym samym czasie realizowany jest zakrojony na szeroką skalę program modernizacji starych Tu-160, co w przyszłości umożliwi wykorzystanie w nich najnowocześniejszych systemów uzbrojenia. Tym samym w najbliższych latach łączna liczba Tu-160 i Tu-160M ​​wyniesie co najmniej 25 samolotów, a to prawie dwukrotne wzmocnienie naddźwiękowego komponentu lotnictwa strategicznego Rosji.

Jakie możliwości ma nowy Tu-160M ​​w hipotetycznej współczesnej wojnie? Podobnie jak jego „przodek”, Tu-160M ​​może latać na dowolnych wysokościach z prędkością ponaddźwiękową – pozwala to na obejście systemów obrony powietrznej. Po wyposażeniu samolotów w najnowsze pociski hipersoniczne, będą mogły razić centra systemów obrony przeciwlotniczej, tworząc w nich „wyłomy”, które będą atakować zarówno wolniejsze strategiczne samoloty bombowe Tu-95MS, jak i pociski manewrujące dalekiego zasięgu z prędkością naddźwiękową. .

Lotnictwo dalekiego zasięgu z nowymi możliwościami

Tu-160M ​​będzie czołowym taranem możliwego nalotu odwetowego. I oczywiście, biorąc pod uwagę nowoczesne możliwości i tankowanie w powietrzu, takie samoloty mogą szybko i celnie przeprowadzić atak na wroga w dowolnym miejscu na świecie. I to niekoniecznie nuklearny – nowe i zmodernizowane Tu-160 mogą używać także pocisków niejądrowych. Nowa generacja rosyjskich ciężkich bombowców może być wykorzystana w każdym konflikcie militarnym i stanowić wsparcie w dowolnych operacjach rosyjskich sił zbrojnych. Wcześniej lotnictwo dalekiego zasięgu Rosji nie miało takiej możliwości.

Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, to do 2030 r. lotnictwo dalekiego zasięgu zyska nową generację bombowców – PAK DA, czy jak się je jeszcze nazywa „Produkt 80” – najnowocześniejszy samolot, nad jakim pracuje rosyjski przemysł lotniczy. Oczekuje się, że PAK DA wykona swój pierwszy lot w 2025 roku. Samolot będzie mógł stworzyć doskonały „duet” z Tu-160M ​​– ze względu na technologię stealth, szeroki wachlarz używanej broni i jeszcze większy zasięg.

Sputnik jest już w Telegramie! Dołącz do naszego kanału i jako pierwszy otrzymuj ciekawe informacje o tym, co się dzieje na świecie! Więcej na temat możliwości aplikacji Telegram tutaj.