Podsumowanie 2022 roku na świecie: tak jak wcześniej już nie będzie

Rok 2022 był naprawdę przełomowy dla rozwoju współczesnego świata. Turbulencje ogarnęły znaczną część planety. Najbardziej zauważalne były problemy z dostawami żywności w związku z kryzysem ukraińskim, kryzys energetyczny w Europie spowodowany sankcjami przeciwko Rosji, rozszerzenie NATO na wschód oraz zaostrzenie sytuacji w Cieśninie Tajwańskiej.

Od rozpoczęcia pod koniec lutego operacji specjalnej na Ukrainie Rosja jest poddawana bezprecedensowej presji Zachodu, co spowodowało największe pogorszenie stosunków od czasów zimnej wojny.

Lawina sankcji i zwrócenie się Rosji na Wschód

Zachód nałożył na Rosję setki sankcji w różnych sferach, od handlu i energetyki po rozrywkę i turystykę. Z 28 krajów zachodnich wydalono 550 rosyjskich dyplomatów. W związku z tym MSZ Rosji zapowiedziało, że Rosja wzmocni swoją obecność dyplomatyczną w krajach Wschodu. Zmiany objęły także udział Rosji w organizacjach europejskich. W marcu Moskwa ogłosiła wystąpienie z Rady Europy i Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Po tym, jak Polska, sprawująca w 2022 roku prezydencję w OBWE odmówiła udziału w spotkaniu delegacji rosyjskiej z ministrem Siergiejem Ławrowem na czele, Moskwa zaczęła się poważnie zastanawiać, jakie będą relacje z tą tracącą na skuteczności organizacją w przyszłości. Jak podkreślił Ławrow, stosunki z Zachodem nie będą już takie same.

Na tle rosyjskiej operacji specjalnej Finlandia i Szwecja złożyły w maju do sekretarza generalnego NATO wnioski o członkostwo w sojuszu. Do tej pory nie zostały one ratyfikowane tylko przez dwa kraje z 30 – Węgry i Turcję. Negocjacje w tej sprawie będą kontynuowane w połowie stycznia.

Świat stanął na krawędzi kryzysu żywnościowego

Antyrosyjskie sankcje doprowadziły do ​​groźby kryzysu żywnościowego. Zachodni politycy obwiniali jednak o kryzys Rosję, w Moskwie tłumaczono natomiast, że statków z pszenicą z ukraińskich portów nie wypuszczają władze w Kijowie, a strona rosyjska jest gotowa zorganizować korytarze humanitarne dla eksportu żywności.

Próbą rozwiązania problemu była umowa „żywnościowa”, którą w lipcu zawarli przedstawiciele Rosji, Turcji, Ukrainy i ONZ. Z jej realizacją były jednak – Federacja Rosyjska „przyłapała” Zachód na tym, że ukraińskie zboże wysyłane jest głównie do Europy, a nie do krajów potrzebujących. Po ataku Kijowa na okręty Floty Czarnomorskiej i statki cywilne Federacja Rosyjska zawiesiła na pewien czas udział w umowie. Po gwarancji ze strony Ukrainy, że korytarze humanitarne na Morzu Czarnym nie będą wykorzystywane do celów wojskowych, Moskwa przedłużyła umowę o kolejne 120 dni.

Ataki na gazociągi Nord Stream

Pod koniec września doszło do eksplozji na dwóch rosyjskich gazociągach eksportowych do Europy Nord Stream, w wyniku których trzy z czterech rurociągów zostały całkowicie wyłączone z eksploatacji. Prokuratura Generalna Rosji wszczęła sprawę w związku z podejrzeniem dokonania aktu międzynarodowego terroryzmu. Jak podkreśliła Moskwa, za atakami stoją ci, którzy uciekali się już do takich sabotaży i chcą zerwać więzi między Rosją a Europą, jednak po incydencie zachodnie media zaczęły doszukiwać się w tym „rosyjskiego śladu”. Nie można oszacować, ile będzie trwała naprawa gazociągów. Jednocześnie już od końca sierpnia Europa nie otrzymuje paliwa przez Nord Stream, dostawy najpierw gwałtownie spadły, a potem zostały całkowicie wstrzymane.

„Czerwone tsunami” ominęło USA

Świat uważnie śledził wybory połówkowe w USA, w których ponownie wybrano całą Izbę Reprezentantów, jedną trzecią Senatu i ponad połowę gubernatorów. Wbrew prognozom tzw. czerwone czy republikańskie tsunami nie nadeszło: Demokratom nie tylko udało się utrzymać Senat, ale też odebrać Republikanom miejsce w jednym z kluczowych stanów – Pensylwanii. Prezydent Joe Biden jak dotąd uniknął „wotum nieufności”, natomiast jego potencjalny rywal w wyborach w 2024 roku, Donald Trump, poniósł nieformalną porażkę. Wybory midterm mogą też mieć wpływ na kryzys ukraiński, przede wszystkim w związku z brakiem porozumienia co do wysokości pomocy dla Kijowa. Jednak zarówno Republikanie, jak i Demokraci pozostaną zgodni w jednej kwestii: obie partie będą nadal realizować antyrosyjski kurs i politykę zaostrzenia sankcji wobec Moskwy.

Śmierć Elżbiety II i „premierowy” chaos w Wielkiej Brytanii

Na początku września w wieku 96 lat zmarła brytyjska królowa Elżbieta II. W tym samym miesiącu premierem została brytyjska minister spraw zagranicznych Liz Truss, ale sprawowała stanowisko tylko 44 dni. Jej plan wsparcia gospodarki ściągnął na nią lawinę krytyki i musiała podać się do dymisji. Jej poprzednik Boris Johnson również opuścił fotel premiera po serii skandali związanych zarówno z jego polityką personalną, jak i z imprezami na Downing Street podczas ogólnokrajowego lockdownu w związku z koronawirusem.

W efekcie były minister finansów, 42-letni Rishi Sunak, został trzecim premierem Wielkiej Brytanii w ciągu roku, stając się najmłodszym premierem Wielkiej Brytanii od 1812 roku i pierwszym urodzonym w Indiach premierem w historii kraju.

„Czerwone linie” w Cieśninie Tajwańskiej

W tym roku doszło również do zawirowań w Azji Wschodniej. Wizyta przewodnicząca Izby Reprezentantów USA Nancy Pelosi na Tajwanie wywołała ostrą reakcję Pekinu. Chińskie władze potępiły jej podróż, upatrując w tym posunięciu poparcie USA dla tajwańskiego separatyzmu. Bezpośrednio po opuszczeniu wyspy przez Pelosi, Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza przeprowadziła u jej wybrzeży serię operacji wojskowych i ćwiczeń. Ze swojej strony prezydent Chin Xi Jinping powiedział prezydentowi USA Joe Bidenowi, że Tajwan jest czerwoną linią w stosunkach chińsko-amerykańskich, której nie wolno przekroczyć. Biden ponownie potwierdził, że zasada „jednych Chin” jest niepodlegającą negocjacjom polityczną podstawą stosunków między krajami.

Do napiętej sytuacji w Azji przyczyniła się również KRLD, przeprowadzając w tym roku bezprecedensową liczbę prób rakietowych. Według oświadczeń Korei Północnej starty rakietowe odbywają się na tle wzmożonych wspólnych ćwiczeń wojskowych USA i Korei Południowej. Łącznie od początku roku Pjongjang przeprowadził ponad 30 startów rakietowych. Na początku września Korea Północna zapisała prawnie, że jest państwem posiadającym broń jądrową, a jej przywódca Kim Dzong Un ma wyłączne prawo do podejmowania wszelkich decyzji dotyczących broni jądrowej.

Siła Xi

W październiku w Pekinie odbył się XX Zjazd Komunistycznej Partii Chin (KPCh), na którym wybrano nowy Komitet Centralny, który zatwierdził trzecią kadencję Xi Jinpinga na stanowisku sekretarza generalnego. Kongres dodatkowo umocnił rolę Xi Jinpinga, a jego idee określono „marksizmem XXI wieku” oraz „kwintesencją chińskiej kultury i chińskiego ducha”. Chiński przywódca oświadczył, że Pekin będzie kontynuował reformowanie armii, aby do czasu 100-lecia jej istnienia w 2027 roku móc szczycić się siłami zbrojnymi na światowym poziomie.
A na tle problemów wokół Tajwanu zapowiedział, że będzie dążył do pokojowego zjednoczenia, ale nie obiecuje rezygnacji z użycia siły.

Trzecie dojście do władzy Netanjahu

Były premier i lider izraelskiej partii Likud, Benjamin Netanjahu, po półtorarocznej przerwie wrócił do władzy po raz trzeci. W listopadzie w Izraelu odbyły się kolejne przedterminowe wybory do Knesetu – już piąte w ciągu 3,5 roku, w wyniku których blok Netanjahu uzyskał większość parlamentarną.

Eksperci uważają, że po zwycięstwie Netanjahu przedłużający się kryzys polityczny w kraju zostanie przezwyciężony.

Jak będzie rozwijać się sytuacja na świecie pokaże już nowy, 2023 rok.

Po wprowadzeniu ograniczeń przez Unię Europejską strona pl.sputniknews.com, a także strony Sputnik Polska na Facebooku i YouTube nie są dostępne w UE. Blokadę można ominąć, korzystając z aplikacji VPN na urządzeniu mobilnym lub komputerze. Natomiast nasze materiały wideo można znaleźć w serwisie Odysee. Zostań z nami!