Chiny ostrzegają przed Wielkim Kryzysem. „Wygra ten, który ma najmniejsze straty”

Centralny Bank Chin ostrzega przed możliwością wystąpienia kryzysu porównywalnego z Wielkim Kryzysem - oświadczył dyrektor departamentu współpracy międzynarodowej Zhu Jun.

Według niego, jeśli w najbliższej przyszłości rozprzestrzeniania się koronawirusa na świecie nie będzie można kontrolować, to ożywienie gospodarcze będzie utrudnione. Wymaga to skoordynowanych działań wszystkich krajów. Ale eksperci twierdzą, że jest to prawie niemożliwe.

Zhu Jun zauważa: aktywne działania banków centralnych krajów rozwiniętych obejmują wyłącznie pieniężne zachęty. Nie pomaga to jednak szybciej poradzić sobie z pierwotną przyczyną kryzysu i nie pomoże przejąć kontroli nad sytuacją epidemiologiczną. W przeciwieństwie do poprzednich kryzysów, które z reguły powstawały w sektorze finansowym, obecny kryzys dojrzewa w realnym sektorze gospodarki. Przegrzanie rynków giełdowych (szczególnie w krajach zachodnich) niesie jedynie dodatkowe ukryte ryzyko finansowe. Z uwagi na fakt, że kapitalizacja spółek rosła bardzo szybko, w przypadku paniki może nastąpić ostra korekta rynku, a w rezultacie powszechny spadek wartości aktywów. Długi okres spekulacyjnego wzrostu indeksów giełdowych może zastąpić pojawienie się spirali deflacji długu.

Jest to jednak tylko konsekwencja, a nie przyczyna. Obecny kryzys jest spowodowany zatrzymaniem w realnym sektorze gospodarek różnych krajów, ponieważ aby zapobiec rozprzestrzenianiu się epidemii, konieczne jest wstrzymanie produkcji i zmuszenie znacznej większości ludności do poddania się kwarantannie. Ma to efekt domina w prawie wszystkich sektorach gospodarki realnej.

Jak powiedział sekretarz prasowy prezydenta Rosji Dmitrij Pieskow, komentując sytuację w Federacji Rosyjskiej, kwiecień został uznany za niepracujący na mocy dekretu rosyjskiego prezydenta - jest to ogromne obciążenie dla biznesu i gospodarki jako całości. Ale zdecydowano, że najważniejsze jest życie i zdrowie ludzi. Pieskow powiedział również, że globalny kryzys gospodarczy wywołany przez pandemię nadal będzie odczuwalny i trzeba się na to przygotować. Wyraził opinię, że konieczna będzie koordynacja działań i środków antykryzysowych ze strony wielu państw.

Rosyjskie i chińskie stanowiska w sprawie radzenia sobie z konsekwencjami ekonomicznymi koronawirusa są bardzo podobne. Wcześniej wiceprezes banku centralnego Chin Chen Yulu powiedział, że regulator omawia wspólne podejścia do rozwiązania kryzysu z kolegami z FRS i MFW i wezwał do zwrócenia szczególnej uwagi na politykę handlową, pieniężną i fiskalną. Podczas ostatniego nadzwyczajnego szczytu G20 Chiny wezwały również do skoordynowanej polityki makroekonomicznej w celu przywrócenia światowej gospodarki w odpowiedzi na epidemię koronawirusa.

W przeciwieństwie do sytuacji podczas ostatniego kryzysu w 2008 roku Chiny będą odgrywać bardziej aktywną rolę w ogólnym ożywieniu światowej gospodarki. W każdym razie Chiny jak dotąd skutecznie poradziły sobie z konsekwencjami epidemii koronawirusa, mówi Sputnikowi Aleksander Gabujew, dyrektor programu azjatyckiego w moskiewskim centrum Carnegie.

Chiny mogą jak najszybciej zminimalizować straty w ramach ogólnej ścieżki odbudowy, ponieważ były w stanie szybko wprowadzić restrykcyjną kwarantannę, co pomogło zminimalizować straty ludzkie. Jednocześnie przy pomocy aktywnych środków wsparcia państwa Chiny mogą przyspieszyć ożywienie gospodarcze w latach 2021–2022.

Podczas gdy w Chinach 90% dużych przedsiębiorstw wznowiło już działalność, a indeks menedżerów wzakresie zakupów PMI odbił się od dolnej granicy 35,7 z lutego i powrócił do strefy wzrostu przekraczającej 50, zachodnie rynki akcji doświadczają prawdziwego załamania. S&P stracił 20%, Dow Jones Industrial Average i brytyjski FTSE 100 doświadczyły najgorszego spadku od 1987 roku, tracąc około jednej czwartej. Globalny indeks giełdowy MSCI AC World spadł w okresie od początku roku o 21,27%. Nawiasem mówiąc, w 2008 roku spadł o 22,77%.

W obliczu globalnej recesji wywołanej przez pandemię logiczne wydaje się podejście do wspólnego rozwiązania problemów i opracowanie wspólnej strategii. Niemniej jednak Gabujew uważa, że nie jest prawdopodobne znalezienie ogólnego rozwiązania tego problemu, mimo że epidemia może trwać dość długo. Winę za to ponoszą wszystkie sprzeczności geopolityczne.

Wyjście z kryzysu zależy bezpośrednio od sytuacji epidemiologicznej. Oczekuję, że długoterminowe rozwiązanie, takie jak szczepionka, nie zostanie znalezione aż do lata 2021 roku. W tym przypadku Chiny są w bardziej sprzyjających warunkach, ponieważ mogą „ugasić” pożar gospodarki za pomocą pieniędzy z rezerw. Jednak ogólne rozwiązanie jest prawie niemożliwe z powodu wzmożonej konkurencji wielkich mocarstw. W tej sytuacji wygra ten, który ma najmniejsze straty. Jak dotąd Chiny są głównym kandydatem na tę rolę.

Stany Zjednoczone nie chcą koordynować swojej polityki z innymi krajami, nawet jeśli same cierpią i nie są w stanie samodzielnie rozwiązać sytuacji. Przykładem jest spadek cen ropy spowodowany nie tylko epidemią koronawirusa, ale także niechęcią wielu krajów, zwłaszcza Stanów Zjednoczonych, do uzgodnienia poziomu produkcji ropy. Prezydent Rosji Władimir Putin przyznał, że uczestnicy umowy OPEC + mogą zmniejszyć wydobycie ropy o 10 milionów baryłek dziennie z poziomu I kwartału 2020 roku w celu utrzymania cen ropy. Jednak Arabia Saudyjska jest gotowa zawrzeć umowę tylko wtedy, gdy przystąpią do niej Stany Zjednoczone. Chociaż producenci ropy łupkowej w Stanach Zjednoczonych już zgadzają się na wszystko: najbardziej cierpią z powodu niskich cen ropy ze względu na wysokie koszty eksploatacji złóż łupków, lobby naftowe w rządzie USA zdecydowanie sprzeciwia się wszelkim ograniczeniom produkcji.

Waszyngton jest również uparty w walce z koronawirusem. Podczas ostatniego szczytu G20 Chiny wezwały do zniesienia barier handlowych i liberalizacji handlu światowego, aby ułatwić ożywienie światowej gospodarki. Chiny wzywały też do koordynowania środków kwarantanny pomiędzy krajami, aby wspólnie ograniczyć rozprzestrzenianie się epidemii. Stany Zjednoczone nie podjęły jeszcze kroków w tym kierunku, a wielu polityków zastanawia się nawet, czy zbyt surowe ograniczenia kwarantanny są uzasadnione. Tymczasem pod względem liczby przypadków zachorowań na koronawirusa Stany Zjednoczone od dawna wyprzedzają Chiny.