Dlaczego ludzie po alkoholu tracą czujność?

Etanol blokuje uwalnianie noradrenaliny w komórkach – substancji chemicznej, która zwiększa uwagę i stymuluje obwody mózgowe odpowiedzialne za czujność. Do takiego wniosku doszli naukowcy z USA i Niemiec. Wyniki ich badań zostały opublikowane w czasopiśmie „Nature Communications”.

Naukowcy z Centrum Nauk Medycznych Uniwersytetu Teksańskiego w San Antonio we współpracy z kolegami ze Szkoły Medycznej przy Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa oraz z Uniwersytetu w Heidelbergu (Niemcy) przeanalizowali zmiany, które zachodzą w mózgach myszy po spożyciu alkoholu.

W tym celu wykorzystali najnowszą metodę obrazowania dwufotonowego, która umożliwia obserwowanie żywych zwierząt w czasie rzeczywistym.

Autorzy badania doszli do wniosku, że etanol blokuje uwalnianie noradrenaliny w komórkach mózgowych – neuroprzekaźnika, który zapewnia chemiczne przekazywanie impulsów nerwowych w synapsach centralnego i obwodowego układu nerwowego. Zdaniem naukowców wyjaśnia to, dlaczego ludzie w stanie odurzenia alkoholowego mają trudności z koncentracją i tracą czujność.

„Kiedy chcemy się na czymś skupić lub wykazać jakąkolwiek aktywność, na przykład po prostu wstać z krzesła, jądro pnia mózgu uwalnia substancję chemiczną zwaną noradrenaliną. Ostry wpływ alkoholu tłumi ten sygnał w mózgu” – powiedział kierownik badań, docent fizjologii komórkowej i integracyjnej w Centrum Nauk Medycznych w San Antonio dr n.med. Martin Paukert, cytowany w komunikacie prasowym Uniwersytetu Teksańskiego.

Wcześniej naukowcy ustalili, że podczas wykonywania zadania wymagającego uwagi struktura mózgu zwana niebieską plamą uwalnia norepinefrynę, ale nie było wiadomo, co działo się dalej.

Paukert i jego zespół odkryli, że noradrenalina wiąże się z receptorami w komórkach glejowych Bergmana, astrocytach móżdżku. Prowadzi to do wzrostu zawartości wapnia w tych komórkach.

O ile nam wiadomo, ten artykuł jest pierwszym, w którym opisano, że noradrenalina u ssaków wiąże się bezpośrednio z receptorami glejowymi Bergmana i aktywuje je poprzez zwiększenie poziomu wapnia – powiedział Paukert.

To samo dzieje się w astrocytach kory mózgowej.

„Jest prawdopodobne, że aktywacja wapnia astrocytów, od której zależy czujność, jest hamowana w całym mózgu z powodu ostrego zatrucia alkoholem” – wyjaśnił naukowiec.

„Nasze wyniki są zgodne z obecnymi poglądami, że astrocyty nie tylko wspierają podstawową obsługę mózgu, ale mogą aktywnie uczestniczyć w funkcjach poznawczych” – dodał.

Autorzy badania sugerują, że innym przejawem odurzenia alkoholem jest utrata równowagi podczas chodzenia. Jest ona również związana z hamowaniem wzrostu wapnia w gleju Bergmana. Ale ta hipoteza nie została potwierdzona.

Okazało się, że wzrost poziomu wapnia w gleju Bergmana nie jest krytyczny dla koordynacji ruchowej, co jest nieco zaskakujące, ponieważ móżdżek jest klasycznie znany ze swojej roli w kontroli motorycznej – podkreślił Paukert.

Naukowcy mają nadzieję, że odkrycie to pomoże we wskazaniu obwodów mózgowych warunkujących czujność, a także substancji chemicznych, które osłabiają tę funkcję mózgu.