W czym tkwi tajemnica męskiej seksualności?

Kiedyś uważano, że hormon oksytocyna jest wytwarzany głównie w organizmie kobiety. Okazało się jednak, że odgrywa on ważną rolę w męskiej seksualności. Jak to białko kontroluje zachowania seksualne i dlaczego hormon spokoju, empatii i zaufania czasami wywołuje niepokój i podejrzliwość?

Hormon miłości

Oksytocyna to małe białko, peptyd składający się z dziewięciu aminokwasów. Jest produkowany przez określone komórki mózgowe - neurony podwzgórza. Wpływa na funkcje rozrodcze kobiety, laktację i poród, a także determinuje wzorce zachowań matki, dlatego często nazywany jest kobiecym hormonem.

Oksytocyna oddziałuje także na sferę psychoemocjonalną: powoduje, że człowiek jest łatwowierny i życzliwy, zwłaszcza w ramach własnej grupy społecznej lub rodziny. Jednak najbardziej popularna i znana rola oksytocyny, dzięki której zwana jest hormonem miłości, dotyczy funkcji rozrodczych, seksualności i romantycznych emocji.

Jego wpływ na seksualność kobiet został dość dobrze zbadany. Udowodniono, że pobudza mięśnie gładkie macicy, zwiększa częstotliwość i amplitudę jej skurczów, wzmaga podniecenie seksualne i orgazm u kobiet. Okazało się jednak, że u mężczyzn istnieją również mechanizmy fizjologiczne, które kontroluje oksytocyna.

Sprawdzono na szczurach

Oksytocyna jest przekazywana z mózgu do różnych części ciała poprzez krwiobieg i obwody nerwowe za pośrednictwem synaps. Japońscy naukowcy pod kierunkiem profesora Hirotaki Sakamoto z Okayama University wraz z kolegami ze Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii zasugerowali, że niektóre łańcuchy oksytocyny docierają do okolicy lędźwiowej i kontrolują funkcje seksualne u mężczyzn.

Aby przetestować tę hipotezę, autorzy wstrzyknęli w kręgosłup samców szczurów hormon miłości, który zwiększył aktywność seksualną zwierząt. Okazało się, że oksytocyna pobudza neurony w rejonie rdzenia kręgowego zwane rdzeniowym generatorem ejakulacji (SEG) - neurony te kontrolują mięśnie podstawy penisa.

Następnie naukowcy wstrzyknęli zwierzętom substancję hamującą aktywność receptorów oksytocyny. Zmniejszyła się aktywność seksualna i liczba wytrysków u gryzoni. Zdaniem naukowców potwierdza to kluczową rolę hormonu miłości w funkcjach seksualnych mężczyzn - w pełni uzasadnia to jego nazwę.

Paradoks oksytocyny

Nie jest jednak całkowicie jasne, czy produkcja oksytocyny jest przyczyną lub skutkiem podniecenia seksualnego. Amerykańscy naukowcy z University of Utah przygotowali przegląd, w którym połączyli wyniki prac nad tym tematem z ostatnich dwudziestu lat.

Byli zaskoczeni odkryciem: gdy zakroplono ochotnikom do nosa oksytocynę, nie powodowało to wzrostu podniecenia seksualnego w porównaniu z grupą kontrolną.

Zaobserwowano jednak odwrotną sytuację: przy pobudzeniu u ludzi, niezależnie od płci, poziom oksytocyny wzrastał. Hormon sprzyjał erekcji u mężczyzn i wydzieleniu większej ilości śluzu z pochwy u kobiet.

Jak wynika z badań, maksymalny poziom hormonu miłości jest rejestrowany podczas i po orgazmie. U mężczyzn zapewnia szybkie uwalnianie plemników, a u kobiet stymuluje skurcze macicy, pomagając męskim komórkom rozrodczym osiągnąć cel, jakim jest komórka jajowa.

Poziom oksytocyny u mężczyzn powraca do normy około pół godziny po wytrysku. To właśnie z tym, zdaniem naukowców, związane jest tak zwane „uczucie zaspokojenia” zaraz po stosunku.

Ponadto osoby, które przed stosunkiem płciowym otrzymały donosowo oksytocynę, miały intensywniejszy orgazm, głębsze uczucie „sytości” i nie chciały już więcej powtarzać stosunku. Okazało się, że hormon ten odpowiada również za odprężony stan wyciszenia, który pojawia się u mężczyzn po seksie.

Być może, jak sugerują autorzy przeglądu, głównym zadaniem hormonu miłości jest wywołanie szczególnych doznań po stosunku seksualnym. I tutaj warto rozważyć jego wpływ na psychoemocjonalną sferę człowieka jako całości.

Hormon zaufania i... podejrzliwości

Uczestniczący z badaniach mężczyźni najczęściej otrzymywali oksytocynę przez nos. Wykonywanie takich eksperymentów na kobietach nie jest bezpieczne: substancja ta silnie wpływa na ich funkcje rozrodcze. Dlatego lepiej przebadano psychotropowy wpływ tego hormonu na mężczyznach.

Liczne badania wykazały, że oksytocyna zmniejsza lęk, napięcie, niepokój u mężczyzn, stają się bardziej otwarci, częściej patrzą drugiej osobie w oczy, lepiej rozumieją i czują ludzi oraz ufają im. Ten stan pomaga w nawiązywaniu i rozwijaniu romantycznych relacji.

Z niedawno przeprowadzonych eksperymentów na myszach wynika, że po stosunku płciowym i uwolnieniu oksytocyny samce stają się spokojniejsze i odważniejsze, są mniej wrażliwe na stresory i mniej aktywnie unikają niebezpiecznych sytuacji. Naukowcy przypisują to temu, że główna część hormonu jest wytwarzana w podwzgórzu - części mózgu, która reguluje układ hormonalny. Tutaj pojawiają się wszystkie związane z nim pozytywne uczucia.

Ale jest jeszcze inny obszar mózgu, który również produkuje oksytocynę – jądra podstawy ciała migdałowatego. Jego regularna aktywacja powoduje frustrację i depresję, a stamtąd wychodzą sygnały zagrożenia i lęku.

Kiedy naukowcy wstrzyknęli ten hormon bezpośrednio do części mózgu, z którymi łączą się neurony jądra podstawy ciała migdałowatego, myszy, które normalnie nie były zestresowane, wykazywały oznaki niepokoju.

Chociaż naukowcy znaleźli neurony oksytocyny w ciele migdałowatym zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet, okazało się, że u tych ostatnich stres aktywniej zwiększa produkcję tego hormonu. Zdaniem naukowców wyjaśnia to, dlaczego u kobiet zaburzenia lękowe pojawiają się częściej i mają poważniejszy przebieg niż u mężczyzn.

Poglądy i opinie zawarte w artykule mogą być niezgodne ze stanowiskiem redakcji.