Jak Rosja pomogła gigantom Zachodu wspiąć się na szczyt

W Soczi niedawno obyło się Rosyjskie Forum Inwestycyjne, w którym uczestniczyli przedstawiciele kilkudziesięciu dużych firm zagranicznych. Zainteresowanie Rosją jest ogromne nie tylko jako rynkiem zbytu, ale i perspektyw inwestycyjnych.

Pomimo sankcji w sumie na forum podpisano umowy na kwotę prawie 500 miliardów rubli. Niektórzy aktualnym liderom światowego rynku wcześniejsza współpraca z Moskwą i Petersburgiem bardzo pomogła.

Siemens i Imperium Rosyjskie

Na początku roku szef Siemens Dietrich Möller powiedział, że niemiecki koncern czeka na duże zamówienie od Kolei Rosyjskich. W trakcie forum potwierdzono to: w 2018 roku Koleje Rosyjskie podpiszą z Siemensem umowę na dostawę 11 elektrycznych pociągów dużych prędkości Sapsan i 27 dodatkowych wagonów.

W Rosji Siemens jest obecny od ponad 160 lat. Koncern został założony przez Wernera von Siemensa, który wynalazł w 1847 roku synchroniczno-współfazowy aparat telegraficzny. Pierwszym ważnym osiągnięciem firmy Telegraphen-Bauanstalt Siemens & Halske było zbudowanie długodystansowej linii telegraficznej pomiędzy Berlinem a Frankfurtem nad Menem w 1849 roku. Jednak już w latach 50. XIX wieku, gdy sieć telegraficzna była w kraju praktycznie gotowa, Siemens zaczął mieć problemy.

Ponieważ linie zostały położone płytko pod ziemią i izolowane w niewystarczającym stopniu, okazały się zawodne. Siemens podjął się rozwiązania tego problemu i uczciwie poinformował urzędników o przyczynach takiego stanu rzeczy. Powodem usterek, na które wskazał Werner von Siemens, były głównie oszczędności. W wyniku firma Siemens & Halske straciła kontrakt państwowy. Ratując się przed bankructwem, szybko zdywersyfikowała swój portfel zamówień i weszła na rynki zagraniczne. Pomogły jej przetrwać rosyjskie kontrakty.

W 1851 roku Imperium Rosyjskie kupiło od Siemens kilkadziesiąt telegrafów, a w 1853 roku powierzyło budowę ogromnej sieci telegraficznej o długości 10 tys. kilometrów. Zakrojony na wielką skalę projekt, zrealizowany na wysokim poziomie, pozwolił firmie na pokonanie trudności finansowych.

Po tym, jak rosyjska sieć telegraficzna została uznana za najlepszą w Europie, przedsiębiorstwo z Niemiec zaczęło otrzymywać zamówienia z innych krajów.

Siemens szybko podbił rosyjski rynek. Firma zbudowała w tym kraju pierwszą linią tramwajową, a w 1888 roku — elektrownie w Moskwie.

Siemens był też jednym z ważniejszych dostawców w Związku Radzieckim. Właśnie jego technologie przyczyniły się do uruchomienia największej w tamtych czasach hydroelektrowni — Dnieprzańskiej Elektrowni Wodnej. Ponadto firma dostarczała turbiny parowa na inne budowy.

Niemiecki koncern obecnie liczy też na współpracę z rosyjskimi przedsiębiorstwami energetycznymi — w ramach przyszłego programu modernizacji, szacowanego na półtora biliona rubli.

General Electric i elektryfikacja całego kraju

W dobie industrializacji, gdy tworzono radziecki przemysł, General Electric był jednym z największych zagranicznych partnerów Związku Radzieckiego. Siemens budował obiekty przemysłowe, a General Electric je zelektryzował.

Amerykańskie przedsiębiorstwo aktywnie uczestniczyło w realizacji radzieckiego planu elektryfikacji kraju, tzw. GOELRO. Mowa o budowaniu elektrowni i zakładów, zaopatrywaniu placów budowy we wszystkie niezbędne materiały i — wreszcie — wyprzedzający rozwój energetyki.

Wiele radzieckich zakładów i fabryk wykorzystywano urządzenia elektryczne GE. Ponadto na początku lat 30. ubiegłego wieku przedsiębiorstwo dostarczało do ZSRR lokomotywy.

Antyrosyjskie sankcje najwidoczniej w niczym nie przeszkadzają korporacji. Latem ubiegłego roku Amerykanie podpisali umowę z petersburskim zakładem wysokowoltowych urządzeń Elektroapparat. Będą razem produkować  wyłączniki SF6, odłączniki, transformatory oraz systemy pasywnej ochrony.

— Spółka j.v. będzie produkować ponad 50% komponentów wytwarzanych w Rosji, co pozwoli nam elastycznie podchodzić do  cen i realizować zadania w aktualnych warunkach ekonomicznych — powiedział Aleksiej Gricajew, dyrektor generalny Elektroapparat.

Ford i radziecki przemysł motoryzacyjny

W pierwszych latach istnienia Związku Radzieckiego amerykański gigant motoryzacyjny wysłał do tego kraju setki samochodów i tysiące traktorów.

W 1924 roku radzieckie władze kupiły od Forda licencję na Fordson F. Tak pojawił się radziecki traktor Fordson-Putilowec. A już w 1926 roku 90% traktorów w kraju było tej marki.

Amerykańska firma nie tylko dostarczała urządzenia i pojazdy, ale pomagała też w rozpoczęciu produkcji, uczestnicząc w budowie Gorkowskiej Fabryki Samochodowej. Z jej taśmy produkcyjnej zeszło ponad 140 tys. aut. Słynna 21 Wołga pochodzi bezpośrednio od Ford Mainline.

W 1929 roku Rosjanie podpisali z Amerykanami umowę o współpracy technicznej, przede wszystkim dotyczyła ona dostaw ponad 70 tys. samochodów osobowych i ciężarowych Ford. Kontrakt opiewał na kwotę 30 mln dolarów. Duże zamówienie ze Związku Radzieckiego pozwoliło firmie na maksymalne obciążenie swoich fabryk. Na przykład, w marcu 1929 roku dziennie z taśmy produkcyjnej Ford Motor Company zjeżdżało nawet 8750 aut, co stworzyło 30 tys. nowych miejsc  pracy w USA.

Związek Radziecki otrzymał też pomoc w projektowaniu i budowie ogromnego zakładu samochodowego oraz licencje na produkcję pożądanych marek pojazdów.