Kreml opublikował tekst porozumienia ws. Górskiego Karabachu

Oświadczenie prezydenta Rosji Władimira Putina, przywódcy Azerbejdżanu Ilhama Alijewa i premiera Armenii Nikola Pasziniana ws. całkowitego zawieszenia broni w Górskim Karabachu opublikowano we wtorek 10 listopada na stronie internetowej Kremla.

„Ogłasza się całkowite zawieszenie broni i wszystkich działań bojowych w strefie konfliktu w Górskim Karabachu od godz. 00.00 czasu moskiewskiego 10 listopada 2020 roku. Republika Azerbejdżanu i Republika Armenii (...) zatrzymują się na zajmowanych przez nie stanowiskach” – głosi pierwszy punkt oświadczenia.

Jak podkreślono, wzdłuż linii kontaktowej w Górskim Karabachu i wzdłuż korytarza laczińskiego rozmieszczany jest kontyngent sił pokojowych Rosji, składający się z 1960 żołnierzy z bronią strzelecką, 90 transporterami opancerzonymi, 380 jednostkami techniki samochodowej i specjalnej.

Rosyjskie siły pokojowe są dyslokowane równolegle z wycofywaniem armeńskich sił zbrojnych.

Kontyngent sił pokojowych Rosji będzie stacjonować tam przez 5 lat z automatycznym przedłużeniem o kolejne 5-letnie okresy. W celu wycofania się z tego punktu każda ze stron powinna uprzedzić o tym na 6 miesięcy przed wygaśnięciem terminu stacjonowania misji.

Piąty punkt oświadczenia przewiduje rozmieszczenie centrum sił pokojowych ds. kontroli zawieszenia broni.

Zgodnie z dokumentem rejon Agdam powinien zostać zwrócony Azerbejdżanowi do 20 listopada 2020 roku. Do 15 listopada 2020 roku Armenia zwraca stronie azerbejdżańskiej rejon Kelbecer, a do 1 grudnia 2020 roku – rejon Lacin. Korytarz lacziński, którego szerokość wynosi 5 km, będzie zapewniać łączność Górskiego Karabachu z Armenią. Jednocześnie nie będzie on obejmować miasta Szuszi i pozostanie pod kontrolą rosyjskich sił pokojowych.

Oprócz tego przewidziane jest określenie planu budowy nowej trasy ruchu korytarzem laczińskim w ciągu najbliższych trzech lat, a także powrót uchodźców do Karabachu i pobliskich rejonów pod kontrolą Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. uchodźców.

Zgodnie z punktem ósmym, ma dojść do wymiany jeńców wojennych, zakładników i innych przetrzymywanych osób oraz ciał zabitych.

„Wszystkie kontakty gospodarcze i transportowe zostaną odblokowane. Republika Armenii gwarantuje bezpieczeństwo połączenia transportowego między zachodnimi rejonami Republiki Azerbejdżanu i Nachiczewańskiej Republiki Autonomicznej w celu organizacji bezproblemowego przemieszczania się obywateli, środków transportu i ładunków w obydwu kierunkach. Kontrolę połączenia transportowego prowadzą organy Służby Granicznej FSB Rosji” – zaznaczono w dokumencie.

Jak uzgodniły strony, będą powstawały również nowe połączenia komunikacyjne, łączące Nachiczewańską Republikę Autonomiczną z zachodnimi rejonami Azerbejdżanu.

Wieloletni konflikt między Armenią i Azerbejdżanem

Konflikt pomiędzy Armenią i Azerbejdżanem dotyczy statusu Górskiego Karabachu. W lutym 1988 roku Autonomia Górskiego Karabachu ogłosiła wyjście ze składu Azerbejdżańskiej Republiki Socjalistycznej. Następnie Azerbejdżan utracił kontrolę nad Górskim Karabachem i siedmioma otaczającymi go obszarami podczas konfrontacji zbrojnej w latach 1992-1994.

Negocjacje w sprawie pokojowego rozwiązania konfliktu trwają od 1992 roku w ramach Mińskiej Grupy OBWE, kierowanej przez trzech współprzewodniczących – Rosję, Stany Zjednoczone i Francję.