Jak ocalić Polskę przed smogiem?

W Katowicach trwa 24. Konferencja ONZ ws. Zmian Klimatu. Na te ważne z ekologicznego i ekonomicznego punktu widzenia wydarzenie przybyły delegacje z ok. 200 krajów. Póki politycy, ekolodzy i ekonomiści decydują, w jakim kierunku trzeba się ruszyć dla ratowania klimatu, w samej Polsce wciąż nie znalazł rozwiązania problem zanieczyszczenia powietrza.

Walką ze smogiem aktywnie zajmują się różne polskie fundacje, w tym Smogowe.info. O tym, na ile realnym zagrożeniem jest smog, prezes tej fundacji Łukasz Głogowski opowiedział w wywiadzie dla Sputnika.

—  Niestety podejmowane próby walki ze smogiem w Polsce póki co są nieskuteczne. Czy, według Pana, rozmowy o ratowaniu klimatu w Katowicach pomogą zwrócić uwagę na ten problem?

— Zdecydowanie tak. Szczyt klimatyczny skupia wokół siebie polityków różnych krajów oraz działaczy ekologicznych. W przypadku Polski to bardzo ważne, ponieważ polskie władze często problem smogu bagatelizują. Szczególnie dlatego, że Polska jest jednym z przodujących krajów pod względem wydobycia węgla. Cała gospodarka opiera się na węglu.

—  Jeszcze kilka lat temu mało kto w Polsce przejmował się zanieczyszczeniem powietrza. Ostatnio sytuacja się zmieniła. Ale jednocześnie temat walki ze smogiem nie zawsze jest poruszany przez polskie media, radio, gazety. Dlaczego?

— Tak, dynamika informacji o smogu jest różna w różnych regionach kraju. Od kilku lat o dostęp do informacji dla ludności walczy wiele fundacji skupionych wokół Polskiego Alarmu Smogowego itp. Z roku na rok coraz więcej informacji pojawia się w dużych mediach. Wcześniej tylko w takich, które zajmowały się ekologią. Edukacja o smogu zaczęła się tak na prawdę kilka lat temu od Małopolski i Śląska. Dopiero rozwój sieci mierników smogu spowodował edukację coraz to nowych rejonów kraju. Smog jest wszędzie tam, gdzie spalane są w piecach węgiel i drewno.

—  Jak duży jest problem ze smogiem w Polsce i jakich regionów dotyczy w pierwszej kolejności?

— Problem jest olbrzymi. Występuje praktycznie w całej Polsce w sezonie grzewczym. Szczególnie tam, gdzie ukształtowanie terenu jest zróżnicowane i następuje kumulacja pyłów lub w dużych skupiskach ludzkich, gdzie dominują piece w domach.

—  A co najbardziej wpływa na stan powietrza?

— Podstawowy czynnik to właśnie niska emisja, czyli spalanie węgla i drewna oraz śmieci w domowych kotłach. Stanowi to ok. 60% smogu w Polsce. Przyczyniają się do tego stare kotły, które bardzo wolno wymieniane są na kotły 5 klasy. Dodatkowo nie ma norm jakościowych na paliwa, czyli można sprzedawać i spalać także odpady węglowe typu muł czy flot. Tylko województwo Małopolskie i Śląskie ma swoje ustawy antysmogowe zakazujące spalania takich paliw.

Jest cały czas też problem w niektórych regionach z dostępem do sieci gazowniczej. Przez to nawet nowe domy czasami nie mogą być zasilane ekologicznymi paliwami. W miastach jest też problem z dostępem do sieci ciepłowniczej. Do tego dochodzi przemysł oraz olbrzymia ilość starych diesli z Niemiec, które zalewają nasz kraj.

W piecach starej generacji ludzie starszej daty czy zakłady meblowe, obuwnicze spalają też odpady. Nie ma nawyków ekologicznych, mimo że odbiór takich odpadów często jest bezpłatny w gminach.

— Do rozwoju i zaostrzenia jakich chorób przyczynia się oddychanie zanieczyszczonym powietrzem?

— Pyły zawieszone PM2.5 są groźniejsze niż PM10, ponieważ oprócz płuc docierają także do krwiobiegu i mózgu. Powodują więc nie tylko raka płuc i astmę, ale nawet przyczyniają się do zwiększonej ilości zawałów i udarów. Szacuje się, że ok 46 tys. Polaków rocznie umiera przedwcześnie z powodu zanieczyszczenia powietrza na tak dużą skalę. W zeszłym roku w styczniu miał miejsce bardzo groźny epizod smogowy. Podczas mrozów ludzie palili olbrzymie ilości węgla i drewna. Smog utrzymywał się na rekordowych poziomach. W tym roku raport państwowy potwierdził ilość zgonów w styczniu 2017 większą o ok. 1/4!!!

—  Fundacja Smogowe.info aktywnie zajmuje się ochroną przed smogiem. A co dokładnie robi się w tym kierunku?

— Mamy w statucie przede wszystkim informacje i edukację o zanieczyszczeniach powietrza oraz zagrożeniach z tego płynących. Promujemy aplikacje i sieci czujników smogu, aby każdy mógł na bieżąco sprawdzać sytuację smogową. Promujemy też oczyszczacze powietrza i bezpłatnie pomagamy dobrać sprzęt. Wspieramy jednostki edukacyjne, organizując konkursy dla dzieci i młodzieży.