Czym jest dla Rosjan wstążka świętego Jerzego?

Wstążka świętego Jerzego na ulicach rosyjskich miast pojawiła się po raz pierwszy w 2005 r. Akcja wymyślona i przeprowadzona przez Rosyjską Agencję Informacji Międzynarodowej RIA Novosti i Wspólnotę Studencką z okazji 60-lecia Zwycięstwa połączyła ludzi w różnym wieku i z różnych grup społecznych.

PAMIĘĆ NARODU

Chodziło o niedopuszczenie do zapomnienia o tym, kto i za jaką cenę wygrał tę najstraszniejszą wojnę minionego wieku oraz czyimi spadkobiercami pozostają dzisiejsze pokolenia. Wstążki można było zobaczyć na antenach drogich samochodów zagranicznych oraz aut krajowej produkcji, na plecakach uczniów, wózkach dziecięcych, torebkach kobiet i w klapach marynarek. Wstążka stała się atrybutem uroczystych imprez, tradycyjnych spotkań z weteranami w stołecznych szkołach, świątecznych obchodów w wielu miastach Federacji Rosyjskiej.

W 2006 r. rozdano ponad 4 mln wstążek św. Jerzego, a do akcji dołączyły Izrael, USA, Kanada, państwa Zatoki Perskiej oraz wiele miast Europy. Statek kosmiczny Progress M-57 dostarczył symbol Dnia Zwycięstwa na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Wstążka jest repliką tradycyjnej Wstęgi św. Jerzego, której barwy (czarny z pomarańczowym) stały się symbolem waleczności i sławy Rosji.

Order św. Jerzego ustanowiono w 1769 r. Przyznawany był tylko za konkretne czyny w czasach wojennych „tym, którzy odznaczyli się w boju męstwem, lub podarowali mądre i dla naszej służby wojskowej użyteczne rady". Było to typowo wojskowe odznaczenie. Order św. Jerzego dzielił się na cztery klasy. Pierwszy stopień orderu miał trzy znaki: krzyż, gwiazdę i szarfę składającą się z trzech czarnych i dwóch pomarańczowych pasów, którą przewieszano przez prawe ramię. Drugi stopień orderu miał gwiazdę i duży krzyż, który noszono na szyi na węższej wstędze. Trzeci stopień — mały krzyż na szyi, czwarty — mały krzyż na pętelce.

Zdania na temat symboliki Wstęgi św. Jerzego są różne. Na przykład graf Litta w 1833 napisał: „nieśmiertelna dyktatorka, która ten order ustanowiła, uważała, że jego wstęga łączy kolor prochu z barwą ognia…". Serge Andolenko, rosyjski oficer, potem generał armii francuskiej, który stworzył najpełniejszy zbiór rysunków i opisów odznak pułkowych armii rosyjskiej, nie zgadza się z taką interpretacją: „Kolory orderu były barwami państwowymi od czasów, gdy rosyjskim godłem został dwugłowy orzeł na złotym tle… W taki oto sposób za panowania Katarzyny II opisywano rosyjskie godło: »Orzeł czarny, na głowach korona, a na górze pośrodku duża korona imperatorska — złota, a w środku tego orła Jerzy, na białym koniu, zwyciężający smoka; opończa i włócznia — żółte, wieniec również żółty, smok czarny«. Tak więc rosyjski order wojskowy pod względem swej nazwy i kolorystyki miał korzenie w rodzimej historii".

W czasie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej, kontynuując tradycje armii rosyjskiej, 8 września 1943 r. ustanowiono Order Sławy trzech stopni. Jego statut, podobnie jak żółto-czarna kolorystyka wstęgi, przypominały Krzyż św. Jerzego.

W późniejszym czasie wstęga św. Jerzego, odwołując się do tradycyjnych barw, ozdobiła wiele żołnierskich i współczesnych rosyjskich medali i odznak. 2 marca 1992 r. rozporządzeniem Prezydium Rady Najwyższej Rosji „O nagrodach państwowych Federacji Rosyjskiej" uchwalono przywrócenie rosyjskiego orderu wojskowego św. Jerzego i odznaki Krzyż św. Jerzego. W rozporządzeniu prezydenta Federacji Rosyjskiej z 2 marca 1994 r. znajdziemy informację: „W systemie nagród państwowych zostają zachowane Order św. Jerzego i odznaka Krzyż św. Jerzego".