Naukowcy po raz pierwszy znaleźli „muchomory” z czasów dinozaurów wewnątrz bursztynu

Paleontolodzy znaleźli w Birmie kilka fragmentów bursztynu, w których były umieszczone owocniki kilku gatunków grzybów, bliskich krewnych muchomora i gołąbków oraz zjadających je żuków, bardzo podobnych do dzisiejszych owadów grzybojadów – głosi artykuł opublikowany w „Nature Communications”.

"Odkrycie od razu czterech owocników grzybów, posiadających dość współczesną formę, mówi o tym, że ewolucja ich form z jakichś powodów zatrzymała się mniej więcej 120 milionów lat temu. Wydaje się, że grzyby i owady ułożyły dogodną współpracę jeszcze w okresie kredy i od tej pory ona się nie zmieniała” – pisze Chenyang Cai z Instytutu Geologi i Paleontologii Chińskiej Akademii Nauk i jego zespół. 

Grzyby istnieją na Ziemi tak samo długo, jak rośliny i zwierzęta, jednak ich ślady w dawnych skałach jest bardzo trudno znaleźć.  Istniejące dziś jednoznaczne ślady grzybów w postaci zarodników i grzybni datowane są na połowę karbonu, kiedy to pojawiło się główne źródło „jedzenia” dla grzybów – martwe drzewa i inne pozostałości obumarłych roślin. 

Cai i jego zespół dodali do nich pięć unikalnych znalezisk: pełnocenne owocniki grzybów, utrwalone w bursztynie i zachowane do naszych czasów w niezmienionej formie. Wszystkie kawałki skamieniałej żywicy znaleziono na północy Birmy, w dolinie Hukawang, gdzie mieszczą się złoża z połowy kredy z dużą ilością starego bursztynu. 

Wraz z grzybami, naukowcom udało się znaleźć w bursztynie kilka rodzajów chrząszczy z rodziny Oxyporus, których dzisiejsi, dalecy potomkowie również żyją wewnątrz grzybów, odżywiając się owocnikami i roznosząc ich zarodniki. Chrząszcze z okresu dinozaurów były o wiele większe niż chrząszcze współczesne, osiągając wielkość do dwóch centymetrów, czyli mniej więcej dwa razy większe niż dziś. 

Jak zauważają naukowcy, owocniki prehistorycznych grzybów były bardzo podobne do współczesnych przedstawicieli dużej klasy grzybów wyższych, w skład której wchodzą na przykład muchomory, kurki, gołąbki i inne jadalne oraz trujące grzyby. Jak podkreślają naukowcy, kształt nóżki, kapelusza, blaszek i innych części owocnika nie zmienił się w ciągu 99 milionów lat dzielących współczesne grzyby od ich prehistorycznych krewnych. 

Analogiczna sytuacja jest u chrząszczy, bowiem bez względu na różnicę w rozmiarze, kształt ich ciała i budowa aparatu gębowego są podobne do tego, jak zbudowane są współczesne Oxyporus. Brak poważnych zmian w anatomii chrząszczy i budowie owocników świadczyć może o tym, że i owady, i grzyby zaczęły ze sobą współpracować setki milionów lat temu, wykorzystując się wzajemnie do wyżywania i rozmnożenia. 

Tego typu „ewolucyjne zahamowanie” może wyjasnić, zdaniem paleontologów, dlaczego badania genetyczne dają dziwne oceny tego, kiedy rozdzielili się przodkowie jednokomórkowych i wyższych grzybów, które rozmijają się z danymi paleontologicznymi. W pełni możliwe, że w ostatnich 100 milionach lat ewolucja wielu grzybów po prostu zatrzymała się dzięki bardzo efektywnej współpracy z owadami pozwalającej im rozwijać się w praktycznie każdych warunkach.