Gangsta's Paradise: Jak wygląda „głęboka wojna” w Kosowie?

Na początku roku w Szwecji przeprowadzono zamach na siostrzenicę premiera Kosowa Ramusha Haradinaja.

Albańskojęzyczne media opisały to zdarzenia jako umotywowane politycznie, bo jej ojciec Nasim Haradinaj był inicjatorem petycji weteranów Armii Wyzwolenia Kosowa (UCK) na rzecz rozwiązania sądu rozstrzygającego w sprawie przestępstw popełnionych przez tę organizację. Tymczasem nieformalne źródła twierdzą, że nie chodzi tu o politykę, a porachunki między klanami kryminalnymi, które od dziesięcioleci rządzą Kosowem (i nie tylko Kosowem).

Albańska sieć, związaną z przemytem narkotyków, pojawiła się w latach 80. ubiegłego wieku, a uaktywniła się w latach 90., gdy pieniądze z tego procederu przeznaczono na finansowanie Armii Wyzwolenia Kosowa, która dokonała licznych zbrodni przeciwko jugosłowiańskim strukturom siłowym i cywilom pochodzenia nieserbskiego.

Specyfika kosowskiej mafii polega na poszanowaniu zasady podziału terytorialnego i interesów poszczególnych wpływowych rodzin lub klanów. Próba zamordowania członka rodziny Haradinaja może być związana z naruszeniem tego „kodeksu postępowania” i krwawą zemstą zaprzysiężonego wroga z klanu Musaja. Ten klan wszedł w konflikt z Haradinajem początkowo z powodu polityki, a później próby odebrania u jego ludzi biznesu związanego z handlem bronią, co doprowadziło do zabójstwa Sinana Musaja, syna głowy tej rodziny.

Wszystkie kosowskie klany opierają się na więzach krwi, co ogranicza liczbę ich członków – udział osób z zewnątrz lub cudzoziemców w tych społecznościach przestępczych jest z zasadzie niemożliwy, chyba że są to drugoplanowe lub jednorazowe zadania.

Większość członków kosowskich tworów kryminalnych ogrywało aktywną rolę w UCK i innych organizacjach terrorystycznych, a także utrzymuje kontakty z administracją państwową, służbami celnymi, policją i otrzymuje wsparcie ze strony albańskiej diaspory.

Kosowo dzieli się na trzy strefy wpływów: Drenica, Dukagjin i Lab.

Terytorium strefy Drenica obejmuje strategiczne trasy łączące Czarnogórę z Macedonią. Jest ona kontrolowana przez grupę lojalną wobec aktualnego prezydenta Kosowa Hashima Thaciego. Zajmuje się handlem ludźmi, bronią, skradzionymi samochodami oraz przemytem towarów akcyzowych, głównie papierosów i benzyny. Dzięki rodzinnym koneksjom Thaci sprawuje bezpośrednią kontrolę nad organami władzy lokalnej. Rodzina Thaci  jest związana z albańską, macedońską, bułgarską i czeską mafią.

Gminy Pec, Decani i Djakovica należą do Dukagjin grupy Metohija, na której czele stroi premier Kosowa Ramush Haradinaj. Zajmuje się ona mniej więcej tym samym, co grupa Hashima Thacia. Ponadto wymusza też haracze od lokalnej ludności. Towar z przemytu trafia do Macedonii, na południe Serbii, do Czarnogóry. Ponieważ  Haradinaj jest w dobrych stosunkach z byłymi członkami UCK, którzy po rozbrojeniu tej organizacji wstąpili w szeregi Korpusu Ochrony Kosowa i kosowskiej policji, może pośrednio kontrolować granice „swojego terytorium” z sąsiednimi państwami.

Strefa Lab obejmuje gminy Gnjilane, Vitina i Kacanik. Działa tu grupa lojalna wobec Rustema Mustafiego zwanego Remi. W przeszłości był jednym z najbardziej wpływowych dowódców UCK i Korpusu Ochrony Kosowa. Ta grupa też zajmuje się przemytem narkotyków i jest blisko związana z rodziną Haradinaja.

W Kosowie są też inne rodziny, które pracują lub współpracują, albo są „pod egidą” jednej z wymienionych rodzin.

Należą do nich rodziny Luka (przemyt broni, narkotyków). Selimi (to samo oraz ściąganie nielegalnych podatków z ludności i zastraszanie politycznych oponentów z innych partii), Agushi (wymuszenie pieniędzy od Albańczyków, których zmusza się do odkupowania wcześniej zabranych Serbom dziełek i majątku) oraz kilka innych klanów, które zajmują się podobną działalnością.

Ostatnio kurczą się możliwości niezakłóconego przerzutu narkotyków do Europy. Jednocześnie rośnie napięcie w stosunkach kosowskich autorytetów kryminalnych i liczba przypadków, gdy dany klan wkracza na cudze terytorium. Jeśli uwzględnimy, że w Kosowie jest niezwykle niestabilnie, nic dziwnego, że sytuacja z przestępczością staje się coraz bardziej wybuchowa.

W 2000 roku zachodnie media opisywały Kosowo jako „raj dla gangsterów”, jako obszar, gdzie kwitnie przestępczość zorganizowana, głównie handel narkotykami. Klany z Kosowa są ściśle powiązane z organizacjami przestępczymi z innych krajów europejskich, zwłaszcza z Turcji, Albanii i Bułgarii.

W Niemczech Albańczycy wyparki tureckich i kurdyjskich handlarzy narkotyków. Z kolei na Słowacji i Węgrzech kontrolują 90% rynku narkotyków w Szwajcarii – 70%, w Danii – 50%, a we Francji – 40%. W ostatnim  czasie rośnie ilość dostaw do Grecji.

W Niemczech Albańczycy stworzyli jedną z największych sieci przerzutowych narkotyków w Europie, a pieniądze z tego procederu są prane w prywatnych bankach.

Jednym z jaskrawych przykładów wsparcia udzielanego przez albańską diasporę rodakom w Kosowie jest powołana do życia w 1993 roku w Niemczech fundacja Das Vaterland ruft. Założyli ją ludzie, którzy potem zajęli wysokie stanowiska w UCK.

Fundacja ma swoje przedstawicielstwa w 12 państwach na kontynencie europejskim i w USA. Pieniądze wcześniej szły na szkolenie i uzbrojenie UCK, a częściowo na przekupywanie lobbystów we władzach. W krajach zachodnich założono filie albańskiego funduszu narodowego, co można potraktować jako dążenie do stworzenia albańskiego banku o międzynarodowym statusie, aby legalizować kapitał albańskiej mafii.