Dlaczego kobiety żyją dłużej od mężczyzn?

Długość życia kobiet może być związana nie z ich bardziej „trzeźwym" podejściem do życia, a z dodatkową kopią genu spowalniającego starzenie. Do takich wniosków doszli genetycy, którzy opublikowali swój artykuł w czasopiśmie „Aging Cell"

„Od dawna zastanawiamy się nad tym, dlaczego kobiety żyją dłużej od mężczyzn. Wielu ludzi myśli, że ta różnica między płciami ma korzenie ewolucyjne. Długość życia pozwala bowiem kobietom dłużej opiekować się swoim potomstwem i wnukami" — powiedziała Dena Dubal z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Francisco.

Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) średnia długość życia człowieka to obecnie 71 lat. We wszystkich państwach świata, od najbiedniejszych krajów Afryki do najbogatszych państw Europy, kobiety żyją jednak dłużej niż mężczyźni — 73 lata (mężczyźni 68 lat).

Co ciekawe, ta zależność, jak stwierdzili niedawno antropolodzy, jest tak samo wyraźna zarówno wśród narodów, które „utknęły" w ustrojach prymitywnych, jak i w cywilizowanych społeczeństwach. Za przyczynę tradycyjnie uznaje się to, że mężczyźni są bardziej skłonni do podejmowania ryzyka, otyłości, spożywania alkoholu, tabaki i narkotyków, w związku z czym są w większym stopniu narażeni na choroby układu sercowo-naczyniowego.

Dubal i jej koledzy, obserwując cztery grupy bardzo nietypowych myszy ze zmodyfikowanym DNA, doszli do wniosku, że ten „rozdźwięk między płciami" wiąże się nie tylko z czynnikami społecznymi, ale również genetycznymi.

Naukowcy już od dawna podejrzewają, że wiele różnic w pracy mózgu oraz innych organów mężczyzn i kobiet może wiązać się z tym, jak funkcjonują chromosomy płci — podkreśla Dena Dubal.

Chodzi o to, że „męski" chromosom Y praktycznie nie zawiera ważnych życiowo genów. Można w ogóle usunąć go z genomu, przenosząc kilka fragmentów DNA, niezbędnych do rozwoju zarodka, do jego innych segmentów.

Z kolei żeński chromosom X jest krytycznie ważny zarówno dla pięknej, jak i brzydkiej płci, i naruszenia w funkcjonowaniu jego genów zazwyczaj kończą się fatalnie. I to te właściwości chromosomów płci podsunęły Dubal i jej zespołowi myśl, że długowieczność kobiet może być związana z dodatkowym chromosomem X.

Wychodząc z takiego założenia, naukowcy wyhodowali cztery grupy samców i samic myszy. Połowa z nich posiadała „błędny" komplet chromosomów — były to zarówno samce z chromosomami XX, do których DNA wprowadzono brakujące fragmenty chromosomu Y, a także „transpłciowe" samice z zestawem XY.

Przez kolejne trzy lata biolodzy obserwowali, jak długo żyły te gryzonie. Eksperyment pokazał, że długość ich życia zależała w pierwszej kolejności nie od płci zwierzęcia, a od zestawu chromosomów.

Zarówno „nieprawidłowe" samce XX, jak i „normalne" samice XX żyły dłużej niż samce i samice z chromosomami XY. Co ciekawe, dodatkowy chromosom X chronił samców przed śmiercią trochę słabiej niż samice. Może to świadczyć o obecności jakichś hormonów i innych molekuł sygnalizacyjnych w jajnikach przedstawicielek pięknej płci, które przedłużają życie i spowalniają starzenie.

Wszystko to świadczy o tym, że kobiecą długowieczność można wytłumaczyć nie tylko społecznymi i behawioralnymi różnicami między płciami, ale także różnymi czynnikami genetycznymi, których istota i rola nie jest jeszcze znana.