Czym rosyjski S-500 przewyższa amerykańskiego „Patriota”?

Wiele cech i szczegółów nowego systemu przeciwlotniczego jest tajnych, ale niektóre informacje są już znane i istnieją ekspertyzy, które pozwalają złożyć pewien obraz przyszłego systemu i dokonać porównania z poprzednimi systemami S-400 „Triumf” i potencjalnymi konkurentami.

Praca bez przygotowania

S-500 „Prometeusz” należy do klasy obiektowych systemów obrony powietrznej i obrony przeciwrakietowej - tj. systemów, które są zaprojektowane tak, aby przykryć przed atakiem powietrznym jakieś terytorium, obiekt lub grupę obiektów. Możliwe, że S-500 stanie się uniwersalnym rakietowym systemem przeciwlotniczym, który oprócz obrony obiektów będzie w stanie wziąć na siebie obronę powietrzno-kosmiczną teatru działań wojskowych - czyli będzie mógł pracować „w terenie” - na nieprzygotowanych pozycjach. Możliwe jest również, że środki systemu S-500 będą mogły integrować się ze specjalistycznymi systemami przeciwrakietowymi i przeciwkosmicznymi typu A-235 „Samolot-M” lub 14TS033 „Nudol”.

Wysoka mobilność

Tradycyjnie rosyjskie systemy obrony powietrznej i obrony przeciwrakietowej tej klasy obejmują szeroką gamę środków rażenia celów powietrznych, a w konsekwencji kilka rodzajów stacji radiolokacyjnych oraz urządzeń kontrolnych, pomocniczych i serwisowych. Zgodnie z dostępnymi informacjami rakietowy system obrony przeciwlotniczej S-500 „Prometeusz” będzie obejmował środki ognia z uniwersalnymi rakietami średniego zasięgu 48N6DM, rakietami dalekiego zasięgu 40N6 i rakietami ultradalekiego zasięgu 77N6.

Ich zastosowanie zapewnią częściowo ujednolicone wyrzutnie i środki wykrywania celów powietrznych i balistycznych, a także środki kontroli, naprowadzania i przekazywania informacji. Jednocześnie wszystkie środki systemu S-500 znajdują się na samochodowym podwoziu, co zapewnia wysoką mobilność. System można szybko przerzucić do nowego obiektu lub do innego regionu - transport maszyn bojowych systemu obrony powietrznej zapewnia wojskowy samolot transportowy typu An-124 „Rusłan”.

Nie ma celów nie do zestrzelenia

Uważa się, że rakietowy system przeciwlotniczy S-500 „Prometeusz” zapewni nieprzerwaną kolistą strefę obrony powietrznej i obrony przeciwrakietowej w zakresie od 3-5 do 600 kilometrów. Praca nad celami aerodynamicznymi (samoloty, pociski manewrujące) będzie bardzo skuteczna w całym zakresie wysokości i zasięgu do 400-450 kilometrów. System będzie mógł jednocześnie monitorować trasy do 500 celów w odległości od 0 do 2000 kilometrów.

Nowy system obrony powietrznej będzie działał również na perspektywiczne atmosferyczne cele hipersoniczne. Wysoka skuteczność walki z celami powietrznymi jest osiągana przez nakładające się wzajemnie strefy rażenia środków ognia systemu - to, czego nie udało się zestrzelić w obszarze odpowiedzialności środków dalekiego zasięgu, zostanie zestrzelone w strefie środkowej, a to, co przejdzie do strefy bliskiej, zostanie zestrzelone przez systemy obrony powietrznej lub zintegrowane z S-500 systemy przeciwlotnicze ostatniej linii obrony.

Obrona powietrzna + obrona przeciwrakietowa

Jeśli chodzi o możliwości przeciwrakietowe nowego systemu obrony powietrznej, jest mało informacji, ale wystarczająco, aby stwierdzić, że zapewnienie obrony przeciwrakietowej przed większością możliwych środków ataku jest jedną z głównych cech S-500. Integracja z systemami ostrzegania przed atakiem rakietowym i stacjonarnymi systemami obrony rakietowej staje się obecnie obowiązkowa - wszystkie systemy działają w formacie cyfrowym i mogą wymieniać dane o celach, ich parametrach i trasach w czasie rzeczywistym. Porażenie takich celów zostanie przeprowadzone przez nowe rakiety ultradalekiego zasięgu 77N6 jeszcze w pozaatmosferycznym odcinku trajektorii i zostanie ukończona w części atmosferycznej pociskami 40N6 i prawdopodobnie nowymi pociskami bliskiego zasięgu, które mogą pojawić się w składzie S-500 w przyszłości. W ten sposób planowane jest zapewnienie obrony przeciwrakietowej również przed międzykontynentalnymi rakietami balistycznymi oraz przed rakietami średniego zasięgu i operatywno-taktycznymi. Ze względu na wysoką sprawność ogniową systemu rozwiązana zostanie również kwestia rażenia strategicznych manewrujących głowic bojowych.

Szacunek dla starszych

Specyfiką rosyjskiego podejścia do stworzenia systemów obrony powietrznej tej klasy jest ciągłość i integracja z systemami obrony powietrznej poprzednich generacji. Tak jak w składzie systemu obrony powietrznej S-400 „Triumf” częściowo zastosowano środku systemu typu S-300, tak i w systemie S-500 zostaną wykorzystane na przykład uniwersalne pociski średniego zasięgu 48N6DM używane w systemie obrony powietrznej S-400. Ponadto integracja działań bojowych i wymiana informacji o celach z systemami takimi jak S-400 i S-300 zostanie zapewniona w celu wspólnego i wszechstronnego odparcia ataku powietrzno-kosmicznego. Jest to jedna z najważniejszych cech wyróżniających rosyjskie podejście do tworzenia systemów obrony powietrznej/przeciwrakietowej.

Tańsze i celniejsze

Jeśli mówimy o porównaniu S-500 na przykład z amerykańskim systemem „Patriot”, pierwszą rzeczą, która rzuca się w oczy, jest to, że S-500, podobnie jak S-400, zapewnia kolistą strefę obrony, a bateria systemu obrony powietrznej „Patriot” zapewnia ochronę powietrzną tylko w pewnym sektorze i przy wyższej cenie zestawu środków obrony powietrznej. Drugą cechą jest mniej szeroka gama celów balistycznych rażonych przez rakietowy system obrony powietrznej, a także pewne wątpliwości co do zdolności „Patriota” do działania na perspektywiczne cele hipersoniczne. Oczywiście nie ma wątpliwości co do tego, że projektanci są w stanie zmodernizować system „Patriot” do pożądanego poziomu, ale S-500 już przy narodzinach ma powyższe cechy, a w przypadku „Patriota” operatorzy będą musieli poczekać na modernizację.

Opracowaniem rakietowego systemu przeciwlotniczego S-500 „Prometeusz” 5. generacji zajmuje się koncern „Ałmaz-Antej” od początku lat 2000. W 2009 roku w mediach pojawiła się informacja, że z etapu badań projektanci rozpoczęli prace nad dokumentacją projektową nowego systemu przeciwlotniczego. Do 2016 roku rozpoczęto już testy środków kompleksu, w szczególności najnowszych pocisków 77N6. Oczekuje się, że pierwszy model systemu S-500 trafi do Wschodniego Okręgu Wojskowego w latach 2020–2021. Można zatem oczekiwać, że poziom obrony powietrzno-kosmicznej Rosji zostanie zwiększony do 2025-2030 roku.