„Przestrzeń Pamięci” w Jerozolimie

W Jerozolimie na terytorium kompleksu Sergijewskoje podworje odbyła się konferencja „Przestrzeń Pamięci” w ramach obchodów Dnia Pamięci i Żalu – dnia wybuchu Wielkiej Wojny Ojczyźnianej (22 czerwca 1941 roku).

W uroczystości zorganizowanej 23 czerwca przy wsparciu Ambasady Rosji w Izraelu, Fundacji „Russkij mir”, Imperatorskiego Prawosławnego Towarzystwa Palestyńskiego, Komitetu Organizacyjnego przygotowującego pochód „Nieśmiertelnego Pułku” na świecie i Cmentarza Piskariowskiego wzięli udział deputowany Dumy Państwowej Zgromadzenia Federalnego Federacji Rosyjskiej Nikołaj Ziemcow, deputowany Knessetu Państwa Izrael Jewgienij Sowa, Ambasador Rosji w Izraelu Anatolij Wiktorow, charge d’affaires Kazachstanu Kajrat Achmetalim, dyrektor Rosyjskiego Centrum Kultury Denis Parchomczuk, przedstawiciele izraelskiego kompleksu muzealno-memorialnego poświęconego pamięci ofiar Holocaustu „Jad Waszem”, rosyjscy i izraelscy działacze społeczni i dziennikarze, kierownictwo związków weteranów i organizacji rodaków Izraela. W sumie 50 uczestników.

Wiceminister spraw zagranicznych Rosji Michaił Bogdanow wystosował specjalne powitanie do uczestników konferencji, zauważając, że „22 czerwca to tragiczny dzień w naszej historii. Kosztem ogromnych ofiar ZSRR wniósł decydujący wkład w rozbicie hitlerowskich Niemiec, razem z sojusznikami uwolnił Europę od nazistowskiej zarazy, ocalił europejski naród przed całkowitym zdziesiątkowaniem. Wspólnymi siłami trzeba dać silny odpór tym, którzy usiłują zafałszować historię, wypaczyć fakty, umniejszyć zasługi Armii Czerwonej i wszystkich narodów ZSRR, zafałszować tragedię Holocaustu”.

Ambasador Rosji w Izraelu Anatolij Wiktorow podkreślił także, że zbrodnie nazistów nie mogą być ani przebaczone, ani zapomniane. „Wszelkie próby rewizji czy wypaczenia historii są niedopuszczalne i amoralne. Okrywanie sławą nazistów i ich popleczników powinno być karane jako naruszenie decyzji Trybunału w Norymberdze i fundamentalnych konwencji ONZ”.

Według jego słów w dużej mierze dzięki zasługom rosyjskojęzycznych rodaków w Izraelu prawda o Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej i wyczynie wielonarodowego narodu radzieckiego i jego Armii Czerwonej, która wniosła decydujący wkład w wyzwolenie Europy od „brązowej zarazy”, Izrael pamięta prawdę o Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej.

Na forum wystąpił deputowany Knessetu Izraela Jewgienij Sowa, który zauważył, że „zachowanie pamięci jest w Izraelu bardzo ważną częścią pracy wychowawczej z dorastającym pokoleniem”. Weterani wojny i deputowany Knessetu zaproponowali udynamicznienie współpracy pomiędzy młodzieżowymi i poszukiwawczymi, ochotniczymi organizacjami.

„Jesteśmy gotowi podzielić się doświadczeniem z młodzieżą Izraela i zaprosić ją do Rosji na prace wykopaliskowe i poszukiwawcze” - powiedział deputowany Dumy Państwowej Nikołaj Ziemcow.

Uczestnicy konferencji omówili problemy, które niepokoją obywateli obydwu krajów, związane z zachowaniem pamięci o ofiarach II wojny światowej i ofiarach Holocaustu, ludobójstwie narodów ZSRR, a także nowymi formami neonazizmu, wyłaniającymi się teraz w niektórych państwach Europy Wschodniej.

Mówiono o problemie braku szacunku wobec pochówków żołnierzy poległych w walce o wyzwolenie państw Europy od nazizmu. W Polsce między innymi, w miejscowości Trzcianka, lokalne władze zlikwidowały mauzoleum żołnierzy radzieckich poległych w czasie walk o wyzwolenie miasta w 1945 roku. Wśród pochowanych tam żołnierzy dwóch miało żydowskie pochodzenie.

W czasie konferencji „Przestrzeń pamięci” padła propozycja zwrotu izraelskim rodzinom dokumentów zdigitalizowanych w archiwach Federacji Rosyjskiej.

„To dokumenty z okresu Wielkiej Wojny Ojczyźnianej, związane z ewakuacją, działaniami zbrojnymi, pobytem obywateli w obozach koncentracyjnych. W dokumentach pochodzących z tej epoki odzwierciedlone są losy żołnierzy radzieckich i cywilów” - zauważył rosyjski polityk w wywiadzie dla Agencji Sputnik. Jak powiedział, od razu po konferencji na stronę „Archiwnyj batalion” wpłynęło kilkadziesiąt zgłoszeń z Izraela, co potwierdza duże zainteresowanie do dokumentów archiwalnych.

„Społeczeństwa Rosji i Izraela są do siebie pod wieloma względami podobne, ludzie myślą jednakowo, dla nich święte są te same wydarzenia naszej historii. Już od dwóch lat w Izraelu 9 Maja obchodzony jest jako święto na poziomie ustawodawczym. To duże osiągnięcie” - uważa Ziemcow.

Rosyjski deputowany podkreślił, że Izraelici i Rosjanie jednakowo odnoszą się do kwestii zachowania pamięci i szacunku wobec starszego pokolenia.

„Niestety 75. rocznica Wielkiego Zwycięstwa w przyszłym roku może być ostatnim jubileuszem, kiedy będziemy mieć możliwość uczczenia tego wspaniałego dnia razem z weteranami: zbyt wiele czasu upłynęło od czasu zakończenia II wojny światowej. Dlatego nadchodzący Jubileusz jest dla nas – potomków żołnierzy – wydarzeniem znaczącym, które chcemy uczcić szczególnie uroczyście” - zauważył rosyjski deputowany w wywiadzie dla Agencji Sputnik.

Wcześniej, 22 czerwca, uczestnicy forum „Przestrzeń Pamięci” złożyli wieńce pod pomnikiem „Skrzydła”, aby upamiętnić Zwycięstwo Armii Czerwonej nad nazistowskimi Niemcami w miejscowości Netanja.

Tel-Awiw – Netanja – Jerozolima – Moskwa