Za co radzieccy żołnierze uwielbiali „pepeszki”

„Remniak, żelezianka, derewiaka”. Właśnie tak żołnierze frontowi nazywali pepeszki podczas II wojny światowej. To nie było lekceważenie, a wyrażenie uznania dla prostej i niezawodnej broni, która umożliwiała wykonywanie zadań bojowych w każdych warunkach.

Grad ołowiu na wroga

Pepeszka nie była jedynym radzieckim pistoletem maszynowym II wojny światowej, ale właśnie ona stała się jednym z jej symboli. Konstruktor Gieorgij Szpagin postawił sobie za zadanie, aby była ona zaawansowana technologicznie oraz prosta w produkcji i obsłudze. Podczas wojny była to nieoceniona cecha, która pozwalała na uruchomienie produkcji niemal w każdym warsztacie siłami kobiet i nastolatków, których kwalifikacje nie były zbyt wysokie. Ponadto konstrukcja karabinu ułatwiała jego eksploatacje na froncie – pepeszka radziła sobie nawet w najcięższych warunkach.

Pistolet maszynowy kalibru 7,62 mm powstał w 1940 roku na polecenie komisariatu ludowego uzbrojenia. Armia otrzymała pierwsze egzemplarze 21 grudnia tego samego roku. Pepeszka była produkowana z wymiennym magazynkiem bębnowym o dużej pojemności 71 nabojów. Szybkostrzelność tej broni wynosiła do 1000 strz./min, a ważyła ona z magazynkiem bębnowym ponad 5 kg. Pepeszka wytrzymywała 30 tys. wystrzałów. Wszystkie te informacje pochodzą z książki D. N. Bołotina „Historia radzieckiej broni strzeleckiej”. Istnieją dowody, że był on produkowany w warsztatach partyzanckich na Białorusi.

Uzbrojenie radzieckiej piechoty w pepeszki znacznie zwiększało intensywność ognia. Pistolet maszynowy był znacznie bardziej wygodny w użyciu niż jakikolwiek karabin maszynowy na uzbrojeniu Armii Czerwonej. Początkowo kosztował on 500 rubli (koszt wyprodukowania pistoletu maszynowego PPD wynosił 900 rubli), ale w trakcie wojny udało się zredukować nakłady do 142 rubli za sztukę. Do 1947 roku wyprodukowano 6 mln egzemplarzy.

Od 1942 roku wprowadzono do produkcji magazynki łukowe o pojemności 35 nabojów. Pod koniec wojny 55% radzieckich żołnierzy posiadało na wyposażeniu pepeszki.

Zobacz: Niemiecki dziennikarz wątpi w zwycięstwo radzieckich wojsk pod Prochorowką

W krajach i na kontynentach

W Armii Radzieckiej pepeszki pozostawały na uzbrojeniu do połowy lat 60. ubiegłego wieku, ale zostały wyparte przez karabiny Kałasznikowa. W wojskach wewnętrznych i kolejowych były obecne do rozpadu Związku Radzieckiego, a także w milicji i formacjach paramilitarnych. Obecnie są używane w jednostkach MSW wielu krajów WNP.

Pepeszki były dobrym towarem eksportowym w Związku Radzieckim. Głównie do krajów Układu Warszawskiego, a także do Afryki, na Bliski Wschód, do Mongolii, a nawet do Azji Południowo-Wschodniej.

Broń ta była używana we wszystkich wojnach po 1945 roku: koreańskiej, wietnamskiej, afgańskiej, w Angoli, Etiopii, broniła Kuby, w Ameryce Łacińskiej przez partyzantów i przez formacje zbrojne Palestyńczyków.

Ministerstwo Obrony Ukrainy – według stanu na 15 sierpnia 2011 roku - posiadało 300 tys. egzemplarzy pepeszek.

W Rosji można go kupić jako karabin myśliwski. W Stanach Zjednoczonych w latach 2000 jest produkowany w różnych wariantach samopowtarzalnych z wydłużoną lufą do amunicji o kalibrze 7,62 mm, jak i zgodnie ze standardami NATO.