Odtajniono materiały nt. pierwszej radzieckiej bomby atomowej

Państwowa Korporacja „Rosatom” opublikowała odtajnione polecenie stworzenia radzieckiej bomby atomowej, przekazane pierwszemu krajowemu centrum nuklearnemu - Biuru Konstrukcyjnemu nr 11 (KB-11) zgodnie z dekretem rządu ZSRR z czerwca 1946 roku.

Rozkaz został wydany przez pierwszego szefa przemysłu nuklearnego Borysa Wannikowa dyrektorowi KB-11 Pawłowi Ziernowowi na podstawie zarządzenia Rady Ministrów ZSRR z dnia 21 czerwca 1946 roku. W tym dekrecie Rada Ministrów zobowiązała KB-11 „do stworzenia, pod nadzorem naukowym Laboratorium nr 2, silnika odrzutowego «S» (RDS) w dwóch wersjach z wykorzystaniem ciężkiego paliwa (S-1) i z wykorzystaniem paliwa lekkiego (S-2)”. Sam dekret rządu został opublikowany wcześniej, ale instrukcja dla bezpośredniego wykonawcy tych prac została zaprezentowana po raz pierwszy.

W celu zachowania tajemnicy „silnikiem odrzutowym «S»” nazwano wtedy bombę atomową. „Ciężkim paliwem” zosta nazwany pluton do celów militarnych, a uran - „lekkim paliwem”. KB-11 było główną organizacją projektującą bombę atomową. Laboratorium nr 2 Akademii Nauk ZSRR było kwaterą naukową radzieckiego projektu atomowego.

Podczas projektu nuklearnego postanowiono skoncentrować się na stworzeniu bomby RDS-1 na bazie plutonu. Test ładunku atomowego dla RDS-1 został pomyślnie przeprowadzony 29 sierpnia 1949 roku na poligonie Semipalatinsk.

Rosyjski przemysł jądrowy rozpoczął swoją historię 20 sierpnia 1945 roku, kiedy to radzieckie kierownictwo postanowiło stworzyć szereg struktur organizacyjnych niezbędnych do rozwoju krajowego przemysłu jądrowego i realizacji projektu atomowego ZSRR.

Tego dnia przewodniczący Państwowego Komitetu Obrony ZSRR Józef Stalin podpisał dekret o stworzeniu specjalnej komisji przy Komitecie. Nowy organ został upoważniony do podjęcia wszelkich środków pozostających w dyspozycji rządu ZSRR do pracy nad projektem atomowym.

Ten sam dekret przewidywał stworzenie głównego sztabu radzieckiego przemysłu nuklearnego - pierwszego głównego urzędu przy Radzie Komisarzy Ludowych ZSRR. Następnie urząd przekształcono w Ministerstwo Średniego Przemysłu Maszynowego ZSRR. W historii Rosji jego następcą było Ministerstwo ds. Energii Atomowej. Obecnie wszystkimi aktywami nuklearnymi kraju zarządza państwowa korporacja ds. energii atomowej „Rosatom”, która została stworzona w 2007 roku na podstawie federalnej agencji o tej samej nazwie.

Przemysł nuklearny Rosji to obecnie kompleks około 400 przedsiębiorstw i organizacji, które zatrudniają ponad 250 tysięcy osób. Struktura przemysłu obejmuje przedsiębiorstwa kompleksu broni jądrowej, jądrowego cyklu paliwowego, inżynierię jądrową i instytuty naukowo-badawcze. Ponadto w skład „Rosatomu” wchodzi jedyna na świecie flota lodołamaczy atomowych.