Rosyjski Teatr Bolszoj jest jedną z najstarszych instytucji muzycznych na świecie, rówieśnikiem amerykańskiej konstytucji. Istnieje od 1776 roku. Od samego początku był symbolem Rosji. Jego los odzwierciedlał losy kraju. Teatr Bolszoj w 1883 roku // Foto: © Public domain Teatr Bolszoj w 1856 roku // Foto: © Public domain Teatr Bolszoj // Foto: © CC BY-SA 3.0/Dmitriy Guryanov |
![]() | ![]() | ![]() |
Teatr Bolszoj w 1941 roku // Foto: © Public domain 28 października 1941 roku w Moskwie był piękny dzień. O godzinie 16:00 rozległa się potężna eksplozja. Faszystowski bombowiec Junkers 88 zrzucił 500-kilogramową bombę, która wybuchła przed głównym wejściem do teatru. Na ulicy leżeli zabici i ranni przechodnie. Fasada teatru została poważnie uszkodzona przez eksplozję. W październiku 1941 roku podjęto decyzję o ewakuacji podstawowej trupy artystów teatralnych do Kujbyszewa (obecnie Samara). Teatr wznowił działalność po renowacji 26 września 1943 roku. Na scenie wystawiono wówczas nieśmiertelną operę Michaiła Glinki „Iwan Susanin". |
Skrzypce Stradivariego // Foto: © Sputnik / Tselik Było to konieczne, ponieważ kolekcję wyceniono na 426 650 złotych rubli (85.330 dolarów w tych czasach). Niepozorne skrzynie zostały zabrane na Dworzec Kazański i załadowane do wagonu, w którym już znajdowały się obrazy Galerii Trietiakowskiej. Faszystowskie bombowce zrzuciły bomby zapalające na tory, ale pociąg z instrumentami zdążył już odjechać. Kolekcja została cudem uratowana. |
Foto: Pociąg z dekoracjami i kostiumami z Teatru Bolszoj, zbombardowany przez Niemców W Kujbyszewie artyści mogli wystawiać spektakle w nowym Pałacu Kultury przy centralnym placu. Koncerty rozpoczęły się niemal natychmiast, ale spektakle było trudniej zorganizować: faszyści zbombardowali pociąg z dekoracjami i kostiumami, zginęli technicy i monterzy sceny. Wówczas dyrygent Samuił Samosud zaproponował, aby wystawiać tylko te spektakle, w których aktorzy mogliby występować w zwykłych kostiumach scenicznych. |
Scena z opery Gioacino Rossiniego „Wilhelm Tell". Kujbyszew, 1942 rok / / zdjęcie: © Muzeum Teatru Bolszoj Przez dwa lata (1941-1943) Teatr Bolszoj wystawił na scenie w Samarze (Kujbyszewie) 14 spektakli – dziewięć oper i pięć baletów. Miały miejsce też dwie wspaniałe premiery: opery „Wilhelm Tell” Gioacchino Rossiniego i balet „Szkarłatne żagle” Asafa Messererego do muzyki kompozytora Władimira Jurowskiego. |
19 listopada 1941 roku, kiedy front znajdował się zaledwie 30 km od stolicy, artyści teatralni, którzy pozostali w Moskwie, rozpoczęli pierwszy sezon wojskowy koncertem w filii teatru. Przedstawienia odbywały się w ciągu dnia. Wieczorem przeszkadzały regularne bombardowania, szybko zapadający zmrok. Teatr był pełny, a nastrój na sali podniosły, mimo że trwała wojna. Scena po bratersku została podzielona między operę i balet. Z oper wystawiano „Eugeniusza Oniegina" Piotra Czajkowskiego, „Toscę" Giacoma Pucciniego, „Traviatę" Giuseppe Verdiego, „Cyrulika Sewilskiego" Gioacchino Rossiniego, a z baletów – „Córkę źle strzeżoną" Petera Ludwiga Hertela, „Jezioro Łabędzie" Piotra Czajkowskiego, „Coppélia" Léo Delibesa, „La Bayadère" Ludwiga Minkusa. W garderobie. Przygotowanie przed operą Piotra Czajkowskiego „Dama pikowa", 1943 rok / / Zdjęcie: © Sputnik / Anatolij Garanin Opera Piotra Czajkowskiego „Dama pikowa" na scenie Teatru Bolszoj, 1943 rok / / Zdjęcie: © Sputnik / Anatolij Garanin |
Sulamith Messerer, // Foto: © Sputnik / Anatoliy Garanin Artyści żyli biednie. Solistka baletu Sulamith Messerer (1908-2004) w latach 70. wspominała posiłki podczas wojny, nazywając je biblijnymi. „Teatr wydawał nam pół bochenka chleba dziennie i butelkę wina na tydzień. Nasze posiłki stały się w pewnym sensie biblijne: jedliśmy chleb, maczając go w winie. Odurzysz się nieco i już jesteś syty. Możesz iść tańczyć na pointach". Duch obrońców miasta nie został złamany. W zimnej, głodnej Moskwie jasne, uroczyste światła, których nie było widać na zewnątrz, rozświetlały filię Teatru Bolszoj przy ul. Puszkinskiej. |
Po koncercie w Reichstagu. 1945 rok / / zdjęcie: © Muzeum Państwowego Akademickiego Teatru Bolszoj Występowali w wąskim, zastawionym łóżkami korytarzu schronu bombowego. Na końcu korytarza, za „sceną", były dwie drabiny. Jedna prowadziła do wyjścia, a druga – do podziemi. Po niej w trakcie koncertu wychodzili niemieccy żołnierzy, którzy właśnie się poddali. W piwnicach jeszcze toczyły się walki. Później artyści oswoili się z Berlinem. Jeździli samochodami z garażu Goebbelsa, dawali koncerty w koszarach Göringa, chodzili po stosach nic nieznaczących już orderów z kancelarii Hitlera. |
Iosif Stalin // Foto: © Sputnik Teatr był jednym z niewielu miejsc, gdzie Stalin pojawiał się publicznie. Postanowił z tego skorzystać niemiecki wywiad w celu jego likwidacji. Jesienią 1944 roku dzięki kompetentnym działaniom radzieckiego kontrwywiadu SMERSZ („śmierć szpiegom") udało się zapobiec próbie zamachu na Stalina. Ta operacja przeszła do historii pod kodem „Mgła". |
Fakt rejestracji i autoryzacji użytkownika na stronach Sputnik z pomocą konta lub kont użytkownika na portalach społecznościowych oznacza zgodę z poniższymi zasadami.
Użytkownik zobowiązuje się swoimi działaniami nie łamać prawa krajowego i międzynarodowego.
Użytkownik zobowiązuje się wypowiadać się z szacunkiem wobec pozostałych uczestników dyskusji, czytelników i osób figurujących w materiałach.
Administracja ma prawo usunąć komentarze w języku innym niż język głównej części materiału prasowego.
We wszystkich wersjach językowych strony sputniknews.com dopuszczalne jest redagowanie zamieszczonych przez użytkownika komentarzy.
Komantarz użytkownika będzie usunięty, jeśli:
Administracja ma prawo bez uprzedniego powiadomienia użytkownika zablokować mu dostęp do strony lub usuąć jego konto w razie złamania przez użytkownika zasad komentowania lub odkrycia w działaniach użytkownika oznak takiego nadużycia.
Użytkownik może zainicjować odtworzenie swojego konta/odblokowanie dostępu, jesli napisze mail na adres: moderator.pl@sputniknews.com.
W mailu muszą zostać ukazane:
Jeśli moderatorzy uznają za możliwe odtworzenie konta/odblokowanie dostępu, to zostanie to uczynione.
W razie powtórnego złamania zasad i powtórnego zablokowania dostęp użytkownika nie będzie odtworzony, zablokowanie w takim wypadku jest całkowite.
W celu skontaktowania się z grupą moderatorów prosimy o pisanie na adres moderator.pl@sputniknews.com.